Antilichaam pakt griepvirus aan

Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt hoe een specifiek antilichaampje griepvirussen uitschakelt. Voordeel is dat het werkt bij verschillende griepvirussen.

De onderzoekers van The Scripps Research Institute verzamelden over de hele wereld beenmerg van mensen die in aanraking waren gekomen met enkele belangrijke griepstammen. In ons beenmerg zit een soort ‘fossiele verzameling’ van alle antilichamen die we ooit aanmaken. Daaruit werd een ‘griepbibliotheek’ samengesteld met miljarden antilichamen die griepvirussen kunnen uitschakelen. Die bibliotheek screenden de wetenschappers op antilichamen die zich konden binden aan meerdere van de gevaarlijke A-griepvirussen, en daar kwam het bewuste antilichaam, dat ze C05 noemden, als winnaar uit de bus.

C05 bindt zich aan een structuur op de kop van het griepvirus, waarmee het virus zich normaal gezien bindt aan een gastcel. Die structuur is een ideaal doelwit voor antilichaampjes omdat ze bij alle stammen van griepvirussen nagenoeg hetzelfde is. Maar ze is wel heel klein, waardoor antilichamen gewoonlijk ook wat van de omgevende, variabele structuren op de kop van het virus vastgrijpen. Als het virus dan muteert, verliest het antilichaam zijn grip. C05 slaagt er echter in alleen de bindingsstructuur van het virus te grijpen door maar een deeltje van zijn grijpsysteem te gebruiken.

De onderzoekers testten C05 meteen ook uit op een groep muizen. Het bleek doeltreffend zowel om te voorkomen dat de dieren besmet raakten met allerlei varianten van A-virussen, als om zieke diertjes te genezen van dodelijke varianten.

De ontdekking kan bijdragen aan de ontwikkeling van een therapie en aan die van een universeel griepvaccin. Nu creëert men voor elk seizoen een nieuw vaccin met een cocktail aan middelen tegen een aantal griepstammen waarvan men denkt dat die dat seizoen aanwezig zullen zijn. Probleem is dat het griepvirus constant muteert, en dat je dus maar moet hopen dat het virus niet sneller verandert dan dat je het vaccin kan maken en toedienen.

Het onderzoek staat in Nature. (lg)