Afrikaanse gieren in gevaar

Gieren in Afrika nemen zo sterk in aantal af dat ze ernstig bedreigd worden in hun voortbestaan. Dat concluderen onderzoekers uit Europa, Noord-Amerika en Afrika. Een van hen is Ralph Buij van het Wageningse instituut Alterra.

Zes van de acht soorten gieren leven in Afrika. Binnen drie generaties namen deze gieren af met gemiddeld tachtig procent. 'Zo’n sterke afname van gieren is verontrustend, omdat ze een essentieel onderdeel zijn van een gezond milieu. Zowel op het platteland als in de stad verwijderen ze grote hoeveelheden aas. Zonder gieren worden karkassen vaker geconsumeerd door aasetende zoogdieren als honden en jakhalzen. Dat vergroot de kans op overdracht van ziekten', zegt Buij.

Vergiftiging is de grootste boosdoener. Afrikaanse gieren zijn vaak de onbedoelde slachtoffers van incidenten van vergiftiging, waarbij veehouders karkassen met landbouwbestrijdingsmiddelen verspreiden. Dat doen ze om leeuwen te doden als vergelding voor het doden van hun vee.

Ook stroperij boosdoener

Maar de studie toont ook aan dat de recente snelle stijging van de olifanten- en neushoornstroperij heeft geleid tot een sterke stijging van giersterfte. Stropers leggen namelijk steeds vaker vergiftigd aas uit om gieren te doden, die door hun rondcirkelen de locatie van gestroopte dieren onthullen.

Mogelijke oplossing is volgens Buij een doelgerichte regulering van de invoer en verkoop van pesticiden en andere chemicaliën die gebruikt worden als gif tegen gieren en carnivoren. 'Dat komt niet alleen de gieren ten goede, maar ook andere soorten die op deze manier gestroopt worden. En uiteindelijk is ook de arme lokale bevolking met deze maatregel gebaat, omdat zij afhankelijk is van gieren voor snelle verwijdering van karkassen en ander afval.' Het onderzoeks werd gepubliceerd in het vakblad Conservation Letters.