Nieuwe bacteriën maken courgetteplant betere schoonmaker vervuilde grond

Courgetteplanten met toegevoegde bacteriën kunnen dienen om meer giftig DDE uit onze gronden te zuiveren. Met deze nieuwe vondst hopen onderzoekers aan de Universiteit Hasselt jaarlijks tot drie keer meer DDE weg te zuiveren.

Ooit was DDT de populairste insectenverdelger in België. Toen in 1974 bleek dat de stof giftig was, werd het gebruik ervan verboden. Maar vandaag komt DDE, een afbraakproduct van DDT, nog steeds voor in heel wat velden en tuinen. Ook die stof is schadelijk voor de gezondheid. DDE tast onder meer het zenuwstelsel aan van mensen en dieren. De stof moet dus zo snel mogelijk uit de bodem verdwijnen. 

Voor haar doctoraat onderzocht Nele Eevers of de vervuilde grond kan worden gesaneerd met courgetteplanten. “We wisten al dat deze planten grote hoeveelheden DDE uit de bodem kunnen opnemen”, zegt Eevers, die verbonden is aan het Centrum voor Milieukunde aan de Universiteit Hasselt. “Nu vroegen we ons af of endofytische bacteriën dat proces kunnen verbeteren.”

Goed voor bodem en plant

De endofyten die in planten leven, helpen hen groeien en breken schadelijke stoffen af. Een beetje zoals bacteriën de vertering in onze darmen versoepelen. “Met de juiste endofytische bacteriën kunnen courgetteplanten niet alleen DDE afbreken, ze kunnen ook sneller groeien. Wat op zijn beurt weer het afbraakproces bevordert”, vertelt Eevers.

Tijdens een DNA-onderzoek stootten Eevers en haar team op drie endofytische bacteriën met precies de juiste eigenschappen. Die voegden ze toe aan de courgetteplanten die voor de testfase waren geselecteerd.

Met die vondst trok het onderzoeksteam van Hasselt naar het Amerikaanse New Haven, waar het Connecticut Agricultural Experiment Station over een met DDE vervuilde akker beschikte. De testplanten leverden sterke resultaten op. “De courgetteplanten met de ontdekte bacteriën namen tot drie keer meer DDE op dan de andere”, stelt Eevers vast. “Dankzij de nieuwe bacteriën kunnen we jaarlijks zes procent van de DDE-vervuiling wegzuiveren, waar dat vroeger slechts twee procent was.”

Verder onderzoek

Nu de werking van de bacteriën is bewezen, wil het onderzoeksteam achterhalen of ze ook andere restanten van pesticiden kunnen aanpakken. Al dan niet in combinatie met andere planten of micro-organismen. In elk geval is deze groene techniek een hele sprong vooruit in het schoonmaken van vervuilde land- en tuinbouwgronden.

Met deze studie doctoreerde Nele Eevers aan het Centrum voor Milieukunde, Universiteit Hasselt.