Exoplaneet HD 189733b is blauw

Uit waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop blijkt dat de in 2005 ontdekte exoplaneet HD 189733b een diepblauwe kleur heeft. Het is voor het eerst dat de werkelijke kleur van een planeet buiten ons zonnestelsel is gemeten.

Bij een blauwe planeet denken we al snel aan de aarde. Maar afgezien van de kleur vertoont HD 189733b absoluut geen overeenkomsten met onze planeet. Het is een gasreus van het kaliber Jupiter die op zo'n kleine afstand om zijn moederster cirkelt, dat zijn temperatuur meer dan 1000 graden Celsius bedraagt.

HD 189733b weerkaatst maar weinig licht en bevindt zich altijd dicht bij zijn ster. Daardoor is het, met de huidige middelen, niet mogelijk om de kleur van de planeet rechtstreeks vast te stellen. De kleurbepaling is dan ook via een omweg gebeurd.

Astronomen hebben gekeken naar het gezamenlijke spectrum van ster en planeet op de momenten dat deze laatste zich respectievelijk naast, voor en achter zijn ster bevond. Op het moment dat HD 189733b achter de ster verdwijnt, blijkt niet alleen de gezamenlijke helderheid af te nemen, maar is een extra afname in het blauwe deel van het spectrum te zien.

Daaruit volgt dat HD 189733b vooral blauw licht weerkaatst. Die blauwe tint kan (uiteraard) niet worden toegeschreven aan omvangrijke oceanen, maar wordt vermoedelijk veroorzaakt door fijne siliciumdeeltjes in de atmosfeer, die blauw licht verstrooien. (EE)