150 jaar krantengeschiedenis in één ruk uitgelezen

Stel dat je een robot met artificiële intelligentie (AI) zou kunnen bouwen die niets liever doet dan achterover gezakt in zijn fauteuil de krant lezen, wat zou die dan te vertellen hebben nadat hij anderhalve eeuw aan krantengeschiedenis heeft doorploegd? Die vraag wilden Britse AI-onderzoekers weleens beantwoord zien. En dus schreven ze een hypercomplex computeralgoritme dat op basis van big data-technieken trends en patronen kan herkennen in enorme hoeveelheden informatie.

Vijf miljoen krantenuitgaven onder de loep

De techneuten lieten hun algoritme los op alle edities van meer dan honderd Britse (lokale) krantentitels die tussen 1800 en 1950 verschenen – dat komt overeen met bijna vijf miljoen verschillende krantenuitgaven, met een veelvoud aan artikels.

De interessantste hypothese die de onderzoekers wilden testen was dat belangrijke verschuivingen in de historische of culturele context altijd worden voorafgegaan door subtiele, bijna onopgemerkte trendbreuken (‘voetnoten’) in de lokale nieuwsgaring.

De resultaten waren zowel verwacht als verrassend. Zo vonden de onderzoekers duidelijk veranderingen in berichtgeving terug die later de opmaat bleken naar belangrijke gebeurtenissen zoals oorlogen en epidemieën. Maar ze vonden bijvoorbeeld ook een duidelijke afname in het aantal verwijzingen naar een vorm van Britse identiteit in de loop van de 20ste eeuw.

Maar de interessante resultaten gingen over de industriële revoluties die het Verenigd Koninkrijk tussen 1800 en 1950 doormaakte. Zo kon het algoritme het omslagjaar identificeren waarop elektriciteit belangrijker werd dan stoomkracht: 1898. Hetzelfde deed het voor het moment waarop treinen definitief de maat namen van paardenkracht: hier lag het omslagpunt in 1902.

Ook leuk: voetbal stak al in 1909 cricket voorbij als populairste sport, als we op de verzamelde berichtgeving van de lokale Britse pers van die tijd mogen afgaan. (sst)

Bron: Tom Lansdall-Welfare, University of Bristol, VK in PNAS