17de-eeuwse roddels en intriges onthuld

06 november 2015 door Eos-redactie

In het Museum voor Communicatie in Den Haag is het archief van een 17de-eeuwse postmeester herontdekt. In een kist liggen 2.600 brieven die nooit werden bezorgd en 600 zijn zelfs nog altijd verzegeld.

In het Museum voor Communicatie in Den Haag is het archief van een 17de-eeuwse postmeester herontdekt. In een kist liggen 2.600 brieven die nooit werden bezorgd en 600 zijn zelfs nog altijd verzegeld. Onderzoekers gaan nu dankzij nieuwe scantechnieken de ongeopende brieven lezen.

De brieven, voor het merendeel afkomstig uit Frankrijk, werden bewaard door de Haagse postmeester Simon de Brienne en zijn vrouw Maria Germain. Als geadresseerden waren verhuisd, overleden, of de brief simpelweg weigerden, kon die niet worden bezorgd. De Briennes gooiden de onbestelde brieven niet weg. Ze vormen nu een schatkist onaangeraakt door de tijd: 2.600 berichten vol roddels, schandalen en intriges.

Onderzoekers van de universiteiten van Leiden, Groningen, Oxford, Yale en MIT zullen de brieven voor het eerst lezen en analyseren. Zij letten niet alleen op de inhoud van de correspondentie, maar ook op de manier waarop de brieven zijn verzegeld en opgevouwen.

De verzegelde brieven zullen bovendien ongeopend blijven. Dankzij röntgentomografie, een geavanceerde scantechnologie die ook werd gebruikt om de Dode Zee-rollen te bestuderen, worden de brieven gelezen zonder de zegels te verbreken. Zo blijft het materiële bewijs van de briefbeveiliging bewaard.

Unieke collectie

Wat de collectie zo uniek maakt, is dat de brieven in gevouwen toestand zijn bewaard. 'De wijze waarop een brief werd gevouwen, was heel persoonlijk, vergelijkbaar met een handtekening', zegt onderzoeksleider David van der Linden (Rijksuniversiteit Groningen). 'Dat noemen we letterlocking: het vouwen en beveiligen van brieven zodat niemand ze stiekem kon lezen. Dit is een revolutionair nieuw onderzoeksveld – en de brieven in deze collectie bieden ons ongekende mogelijkheden om die vouwwijzes in kaart te brengen.'

De brieven werpen ook licht op het leven van gewone mensen uit het verleden, in het bijzonder hugenootse families op de vlucht. Van der Linden: 'Veel hugenoten waren de religieuze vervolgingen onder Lodewijk XIV ontvlucht, terwijl anderen achterbleven in Frankrijk. Briefverkeer was dus de enige manier om contact te houden. De brieven in deze collectie laten prachtig zien welke emotionele tol vlucht en scheiding van deze families kon eisen.'