22 scheepswrakken op Egeïsche zeebodem

22 scheepswrakken, goed voor honderden eeuwenoude potten, kruiken en vazen. Met die indrukwekkende oogst keert een internationaal team archeologen terug van het Griekse eiland Fourni. Hun ontdekking geeft aan dat het eiland een belangrijke passage vormde voor handelsschepen die van Griekenland naar het Midden-Oosten trokken.

Na al die jaren zijn de historische schatten nagenoeg volledig overwoekerd door de flora van de Egeïsche Zee. Desalniettemin ligt de bodem glashelder bezaaid met talloze objecten die handelaars verscheepten naar het Midden-Oosten.

En zeggen dat de onderzoekers aanvankelijk in Griekenland neerstreken om na te gaan óf er überhaupt scheepswrakken te vinden zouden zijn in het gebied. Op hun eerste dag hadden de archeologen al meteen een wrak gevonden, na vijf dagen stond de teller op tien. Na twee weken klokten ze af op een indrukwekkende 22 stuks.

Peter Campbell van de University of Southampton (VK) en zijn Griekse collega George Koutsouflaki leidden het onderzoek. Ze kregen hulp van onderwaterarcheologen, lokale vissers, sponsduikers en robots die ze van een afstand konden besturen.

De ontdekte schepen stammen zowel uit de middeleeuwen – tot ongeveer de 16de eeuw – als uit de oudheid – tot ruim 2.500 jaar geleden. Opvallend is dat Fourni in het verleden nooit een grote haven had. De vele scheepswrakken zijn er wellicht gekomen doordat het eiland een veelgebruikt knooppunt was van de Zwarte en de Egeïsche Zee richting Cyprus, Egypte en de Levant.

Eén schipbreuk per eeuw

Hoe kwam het dat zoveel schepen vergingen? Was de zee rond Fourni dan uitzonderlijk woest? Nee, vermoeden de archeologen. Integendeel zelfs: vele schippers kozen het traject langs Fourni wellicht juist omdát het veiliger was. Het kruispunt was gewoon zo druk bevaren dat er af en toe wel een schip móést vergaan. Eentje om de honderd jaar, zo schat Campbell.

Na al die eeuwen blijven er natuurlijk weinig of geen houten onderdelen, kleren of lichamen meer over. Die zijn al lang weggevreten door de omgeving. Wel troffen de archeologen honderden aardewerken potten, vazen en kruiken aan. Die inhoud kan ons veel leren over het dagelijkse leven van toen. Zo gaan de onderzoekers enkele amforen – langwerpige kruiken met twee oren – verder bestuderen om na te gaan welke vloeistoffen ze destijds bevatten. (adw)