Boeren bemesten al 8.000 jaar

Boeren voeren al bijna 8.000 jaar lang mest en water aan op hun velden voor een hogere opbrengst. Dat blijkt uit recent isotopenonderzoek beschreven in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Uit onderzoek is al vaak gebleken dat er in Europa vanaf 8.000 jaar geleden gedomesticeerde gewassen werden gekweekt. Toch roept de aard van de toenmalige landbouwtechnieken nog veel vraagtekens op.

Amy Bogaard van de Univeristy of Oxford is samen met een team deskundigen tot de conclusie gekomen dat de eerste velden al intensief werden bewerkt. De onderzoekers zijn tot die bevinding gekomen aan de hand van de stikstof 15- en koolstof 13-waarden van het organische materiaal op dertien Europese vindplaatsen. De hoge stikstof 15-waarden suggereren dat de boeren stelselmatig aan bemesting deden. De fluctuerende koolstof 13-waarden geven dan weer aan dat ook kunstmatige bewatering, zoals irrigatie, op sommige locaties consequent werd gehanteerd.

De resultaten zijn controversieel omdat de wetenschap hoge stikstof 15-concentraties in menselijk botmateriaal tot nu toe beschouwde als een indicatie voor een grote vleesconsumptie. Nu plantaardig materiaal door intensieve bemesting evengoed hoge stikstof 15-waarden blijkt op te leveren, denken de onderzoekers dat het vleesverbruik bij bestaande paleodieetstudies onbewust werd overschat. (il)