De eerste objectieve filmranking

De meest objectieve manier om het belang van een film in te schatten? Uitrekenen hoeveel keer er naar die film gerefereerd wordt in andere films. Zo blijkt dat Star Wars, Psycho en The Wizard of Oz de meest invloedrijke Amerikaanse films aller tijden zijn.

Volgend maand worden in Los Angeles de jaarlijkse Academy Awards uitgereikt, beter bekend als de Oscars. Een – hoofdzakelijk blanke, mannelijke – jury van filmkenners en -critici beslist welke – hoofdzakelijk Amerikaanse – films uit 2014 in de prijzen vallen. Toch verzeilen veel Oscarwinnende films na verloop van tijd in de vergetelheid.

Onderzoekers van de Northwestern University (VS) zouden een methode hebben gevonden die veel beter nagaat welke films de tand des tijds doorstaan. Ze voerden een datastudie uit op 15.425 films (allemaal van Amerikaanse makelij) uit de Internet Movie Database, kortweg IMDb. Daarbij gingen ze na hoeveel keer de films in kwestie later geciteerd worden of voorkomen in andere films.

‘Regisseurs blijven terugkomen op belangwekkende films’, zegt hoofdonderzoeker Luís Amaral daarover. ‘Als ze bijvoorbeeld de beroemde badkamerscène uit Psycho in hun eigen film steken, roept dat bij de kijker een herinnering op aan de Hitchcock-klassieker in zijn geheel.’ Zodoende zijn het na verloop van tijd de filmregisseurs zelf die bepalen of een film invloedrijk en significant is, aldus Amaral. ‘En niet de kenners en critici.’ De onderzoeksresultaten verschenen in het blad PNAS.

Amaral hoopt om zijn onderzoeksmethode in de toekomst ook toe te passen op schilderijen, muziek en wetenschappelijke papers. ‘Wereldwijd worden jaarlijks ruim een miljoen onderzoekspapers gepubliceerd. Het is vaak onbegonnen werk om op het zicht een goeie van een middelmatige paper te onderscheiden.’ (adw)

De onderzoekers bekwamen deze toplijst van 30:

1. The Wizard of Oz, 1939 - 565 referenties

2. Star Wars, 1977 - 297 referenties

3. Psycho, 1960 - 241 referenties

4. Casablanca, 1942, 212 referenties

5. Gone with the Wind, 1939, 198 referenties

6. King Kong, 1933, 191 referenties

7. Frankenstein, 1931, 170 referenties

8. The Godfather, 1972, 162 referenties

9. Citizen Kane, 1941, 143 referenties

10. 2001: A Space Odyssey, 1968, 143 referenties

11. Jaws, 1975, 129 referenties

12. Night of the Living Dead, 1968, 122 referenties

13. It’s a Wonderful Life, 1946, 109 referenties

14. The Graduate, 1967, 97 referenties

15. Vertigo, 1958, 92 referenties

16. Snow White and the Seven Dwarfs, 1937, 91 referenties

17. Dr. Strangelove, 1964, 91 referenties

18. Dracula, 1931, 90 referenties

19. The Maltese Falcon, 1941, 80 referenties

20. Bambi, 1942; 79 referenties

21. The Exorcist, 1973, 78 referenties

22. Taxi Driver, 1976, 71 referenties

23. Sunset Blvd., 1950, 70 referenties

24. Planet of the Apes, 1968, 69 referenties

25. Deliverance, 1972, 66 referenties

26. The Sound of Music, 1965, 61 referenties

27. Bride of Frankenstein, 1935, 58 referenties

28. Singin' in the Rain, 1952, 57 referenties

29. Apocalypse Now, 1979, 57 referenties

30. The Texas Chain Saw Massacre, 1974, 57 referenties

De referenties in kwestie verschillen van film tot film. Voor Apocalypse Now gaat het bijvoorbeeld meestal over de zin ‘I like the smell of napalm in the morning’, of variaties daarop. Uit The Texas Chain Saw Massacre komt het leatherface-masker vaak terug. Bij Singin' in the Rain gaat het uiteraard om de befaamde titelsong en bij Psycho, zoals gezegd, om de legendarische douchescène.