Dodo was niet alleen

Op de eilanden in de Stille Oceaan stierven massaal vogels uit nadat de mens er arriveerde.

4.000 jaar geleden was er op de tropische eilanden in de Stille Oceaan, waaronder Hawaii, Fiji, Samoa, nog geen menselijke voetafdruk te bespeuren. Het waren de laatste regio’s die nog niet door mensen waren bewoond. Toen die laatste er voet aan wal zette, bracht hij er onherstelbare schade toe. Ontbossing en overbejaging leidden ertoe dat meer dan 1.000 vogelsoorten – vooral loopvogels, die niet konden wegvliegen – uitstierven. Dat concluderen biologen van de Zoological Society of London (ZSL). Een paar eeuwen later deden de Europese ontdekkingsreizigers nog eens hetzelfde. De dodo op Mauritius is daarvan het bekendste slachtoffer. Hollandse zeevaarders lieten er niet een van in leven.
 

Hoeveel andere vogelsoorten er precies voor de bijl gingen, weet niemand. De Britse biologen konden wel een schatting maken, op basis van een statistische methode. Ze bestudeerden fossielen op 41 tropische eilanden en keken na hoeveel fossiele resten nog overeenkwamen met levende soorten. Uit het aantal hedendaagse soorten waarvan de biologen geen fossielen vonden, menen ze af te leiden hoeveel uitgestorven soorten verdwenen zonder een spoor na te laten.

Ze vonden dat 160 loopvogelsoorten uitstierven na de komst van de mens. Geëxtrapoleerd naar de ander eilanden in de Stille Oceaan, en andere soorten zoals zee- en zangvogels, schatten de onderzoekers het totale aantal op 1.300 vogelsoorten. Dat is tweederde van de landvogels op de eilanden, en tien procent van het aantal vogelsoorten op aarde. Vogels die hetzelfde lot beschoren waren als de dodo, zijn onder meer mao-nalos, een grote waterhoen uit Hawaii, Sylviornis uit Nieuw-Caledonië, een loopvogel die dertig kilo woog.

De droogste en kleinste eilanden waren het kwetsbaarst omdat ze vlugger ontbost raakten en de vogels minder vluchtwegen hadden. De studie staat in PNAS deze week. (rvb)