Eerste mensen eerder in Centraal-Europa dan gedacht

26 september 2014 door Eos-redactie

De eerste moderne mensen kwamen naar alle waarschijnlijkheid tussen 50.000 en 40.000 jaar geleden in Europa aan, waar ze de inheemse bevolking van neanderthalers begonnen te verdringen.

De eerste moderne mensen kwamen naar alle waarschijnlijkheid tussen 50.000 en 40.000 jaar geleden in Europa aan, waar ze de inheemse bevolking van neanderthalers begonnen te verdringen. Maar er werden nog maar weinig menselijke resten uit die periode gevonden die konden worden gelinkt met andere archeologische vondsten. Wat we weten over die eerste moderne mensen die Europa bevolkten, bleef tot op heden dus erg beperkt.

Een nieuw archeologisch onderzoek op de beroemde site van Willendorf in Oostenrijk brengt daar nu verandering in. In Willendorf dook in 1908 een opvallend vrouwenbeeldje op dat de Venus van Willendorf werd gedoopt. Het voluptueuze beeldje was wellicht een vruchtbaarheidssymbool en bleek 30.000 jaar oud.

Op diezelfde plek groef een internationaal team van archeologen onder leiding van de University of Cambridge onlangs een aantal stenen werktuigen op uit de vroege Aurignacien-cultuur, die wordt toegeschreven aan moderne mensen. Het gaat voornamelijk om kleine lemmeten die wellicht als speerpunten werden gebruikt. Via bodemonderzoek en C14-datering konden de onderzoekers bewijzen dat de werktuigen van 43.500 jaar geleden dateren, wat hen meteen tot de oudste voorwerpen uit het Aurignacien maakt die ooit gevonden zijn. Meteen vormt die vondst ook het oudste wetenschappelijk onderbouwd bewijs voor de aanwezigheid van moderne mensen in Europa.

Dat er op dat moment al moderne mensen in Centraal-Europa woonden, geeft ook aan dat ze veel langer samenleefden met de primitievere neanderthalers dan gedacht. Een andere interessante vaststelling uit het onderzoek is dat het klimaat in Centraal-Europa op dat moment een stuk kouder was dan in zuidelijk Europa, waar de eerste mensen het eerst gesignaleerd werden. De eerste menselijke immigranten in Centraal-Europa lieten zich duidelijk niet afschrikken door de kou en pasten zich uitstekend aan veranderende klimaatomstandigheden aan. Het onderzoek werd eerder deze week gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences. (aa)