Enorme overstroming effende pad voor eerste Chinese dynastie

Net als Troje in het Westen was de Xia-dynastie van Keizer Yu altijd in mythen en mysteriën gehuld. Maar dankzij de datering van een grote natuurramp hebben historici nu eindelijk een duidelijk aanknopingspunt voor de start van de Chinese beschaving.

Dat er zich ooit, lang voor onze tijdrekening begon, een gigantische overstroming op de Gele Rivier heeft voorgedaan, lijkt zonneklaar. Yu de Grote, volgens de Chinese overlevering de stichter van de keizerlijke Xia-dynastie die ‘ergens aan het eind van het derde millennium voor Christus’ zou geleefd hebben, ontleende er immers machtsbasis aan. Door de loop van de machtige rivier te verleggen zou hij immers de overstroming hebben gestopt en de gevolgen van de natuurramp hebben ingeperkt. Dat bezorgde hem een bijna goddelijke mandaat om de troon te bestijgen.

Maar het verhaal van Keizer Yu en de overstroming werd pas laat in het tweede millennium voor Christus te boek gesteld (bijna duizend jaar na de feiten), waardoor moderne historici – ook Chinese – het altijd met een serieuze korrel zout hebben genomen. Misschien hadden na nazaten van de eerste Chinese keizer het verhaal dus wel compleet verzonnen om enige legitimiteit aan hun centralistische bestuur te verlenen.

Maar een team van Amerikaanse en Chinese geologen heeft nu duidelijke sporen kunnen traceren van de overstroming op de Gele Rivier. En, belangrijker, ze hebben de natuurramp hypernauwkeurig kunnen dateren. In de westelijke provincie Qinghai vonden ze verschillende sedimenten terug zich die stroomafwaarts hadden verplaatst nadat een (natuurlijke?) barrière op de rivier het had begeven. Het breken van die ‘dam’ was een gevolg van een aardbeving. Dankzij overblijfselen van mensen die in een nabije grot stierven als gevolg van de aardschok konden de onderzoekers een precieze datum op het begin van de natuurramp kleven: 1920 vóór Christus.

Dat betekent dat de Keizer Yu en zijn Xia-dynastie pas veel later aan de macht kwamen dan tot nu werd gedacht – het moet omstreeks 1900 v. Chr. Zijn geweest. Die periode valt ook mooi samen met overgang van het gebruik van stenen naar bronzen werktuigen in het gebied rondom de Gele Rivier. (sst)

Bron: David R. Montgomery, University of Washington, Seattle, VS in Science

Om op de hoogte te blijven van ons historisch nieuws, kan je inschrijven op de nieuwsbrief van Eos geschiedenis.