Exit dino’s, enter vissen

Het einde van de dinosaurussen gaf heel wat nieuwe soorten de kans om de macht over te nemen. Verrassend genoeg waren het vooral de vissen die profiteerden van de nieuwe situatie op aarde.

66 miljoen jaar geleden wilde je liever niet op de aarde rondlopen. Een reusachtig grote asteroïde – doorsnee: ruim 10 kilometer – sloeg toen een enorme krater op het Mexicaanse schiereiland Yucatán. Die desastreuze gebeurtenis leidde tot het uitsterven van de dinosauriërs. Daarover zijn althans de meeste geleerden het eens.

Door het verdwijnen van de dino’s zagen andere, voorheen minder ‘succesvolle’ soorten schoon hun kans om de macht over te nemen. In de miljoenen jaren volgend op die zogeheten Krijt-Paleogeenmassa-extinctie, kortweg de KP-extinctie, namen bijvoorbeeld de zoogdieren opvallend toe in aantal én in omvang.

Maar onderzoekers van het Scripps Institution of Oceanography (VS) publiceren een studie in PNAS waarin ze stellen dat niet de zoogdieren, maar de vissen de échte winnaars waren van de KP-extinctie. ‘De massale uitstervingsgolf was een fantastische gebeurtenis voor vissen van de klasse van de straalvinnigen’, vertelt onderzoekster Elizabeth Sibert in een YouTube-filmpje (zie hieronder). ‘Zij namen de rol over van dieren die vóór de massa-extinctie de scepter zwaaiden.’

Meer nog: de oceanische ruimte zoals we die vandaag kennen, werd gevormd in de periode na de extinctie. De onderzoekers deden hun ontdekking na studie op ichtyolieten – fossielen van vissen. Die zijn weliswaar microscopisch klein (zie foto: het schaalstreepje geeft 0,5 millimeter aan), maar de oceaanbodem zit er wereldwijd vol van: soms wel duizenden exemplaren in een staaltje ter grootte van een tennisbal. (adw)