Gebruik vuur veel ouder?

De eerste mensen ontdekten veel vroeger dan tot nu toe gedacht hoe ze vuur konden gebruiken. Dat is de opmerkelijke analyse van een team wetenschappers van de universiteit van Toronto, die in het Wonderwerk-grottencomplex in Zuid-Afrika microscopische resten van houtas en verbrande dierenbeenderen vonden.

Vlakbij werden ook stenen werktuigen gevonden die aan Homo erectus worden toegeschreven. Verder waren er duidelijke sporen van de typische bodemverkleuring die aan verbranding toe te schrijven is. De bodemlaag waarin dit alles werd gevonden, werd eerder al gedateerd op 1 miljoen jaar oud.

Als de conclusie klopt, dan beschikte de mens 300.000 jaar vroeger dan tot nu aangenomen over vuur. Het belang hiervan valt nauwelijks te overschatten, zegt antropoloog Michael Chazan, die deel uitmaakte van het onderzoeksteam. 'Dat mensen met behulp van vuur voedsel warm konden bereiden, betekende een enorme stap voorwaarts in hun ontwikkeling. Maar het gecontroleerde gebruik van vuur had invloed op veel meer aspecten van het menselijke leven, ook het sociale. Geregeld samen rond een kampvuur zitten zou wel eens een essentieel element in onze menswording geweest kunnen zijn.'

De Nederlandse archeoloog Wil Roebroeks van de universiteit van Leiden reageert - samen met andere archeologen - voorzichtig op de claim van Michael Chazan en zijn team. 'Vuur gebruiken en het ook beheersen is niet hetzelfde', waarschuwt hij op de website van Nature. 'Het is aannemelijk dat mensen op deze site vuur hebben gebruikt, maar dat bewijst nog niet dat de Homo erectus een regelmatige vuurgebruiker was. Om die bewering hard te maken, hebben we vondsten van vuurhaarden of een patroon nodig. Dat is hier niet het geval. Het vuur kan dus ook toevallig in de grot terecht gekomen zijn.'