Gentenaars scannen bodem van Waterloo

In Waterloo onderzoekt een internationaal team archeologen in samenwerking met Britse (ex-)militairen een deel van het slagveld van 1815. Ter voorbereiding van de opgravingen maken bio-ingenieurs van de UGent gedetailleerde bodemscans met een nieuwe techniek die ze eerder ook al inzetten bij onderzoek in Stonehenge.

Met door bio-ingenieur Philippe De Smedt verbeterde bodemscanners is het team van de UGent onder leiding van professor bodemkunde Marc Van Meirvenne een deel van het slagveld in Waterloo aan het opmeten. De bodemsensor werkt op basis van elektromagnetische inductie en tekent anomalieën op in de bodem. Aan de hand van de meetresultaten kunnen de archeologen nadien gericht bepaalde interessante plekken onderzoeken.

De eigenlijke opgravingen worden geleid door de Britse slagveldarcheoloog Tony Pollard. Bijzonder is dat er ook Britse (ex-)militairen meewerken aan het veldwerk. Het gaat om veteranen die recent gewond en getraumatiseerd raakten tijdens militaire operaties in Afghanistan of andere crisisgebieden. Hun deelname aan dit project, dat de naam Waterloo Uncovered kreeg en gerund wordt met vrijwillige donaties, is dan ook deels therapeutisch bedoeld.

De militairen maken deel uit van het regiment van de Coldstream Guards, dat tijdens de slag bij Waterloo een cruciale rol speelde bij de verdediging van een van de hoekstenen van het slagveld: de hoeve van Hougoumont. Op die site spitst het onderzoek zich nu ook toe; de militairen helpen op die manier dus mee om de geschiedenis van hun eigen regiment beter te documenteren.

De versterkte hoeve was tijdens de gevechten in handen van de geallieerden. Op 18 juni 1815 werd ze zwaar bestookt door de troepen van Napoleon, maar de Coldstream Guards hielden de hele dag stand. Napoleon was genoodzaakt veel meer mensen en middelen op die plek te concentreren dan voorzien, wat de strijd wellicht sneller heeft beslecht in zijn nadeel. De vele duizenden slachtoffers die er tijdens de gevechten vielen, werden waarschijnlijk ter plekke gecremeerd of begraven.

Waterloo Uncovered gaat onder meer ook op zoek naar die massagraven. Met metaaldetectoren werden eerder deze week al musketkogels gevonden. Het team van de UGent mat ondertussen al zo’n 10 hectare van het terrein op. Er werden bakstenen structuren gevonden en asresten, wat zou kunnen wijzen op de aanwezigheid van een begraafplaats. In juli wordt er gestart met de opgravingen, en wordt een ander stuk van het terrein waarop nu landbouwgewassen groeien, elektromagnetisch onderzocht.