Het paard komt uit India

Fossielen van een 54,5 miljoen jaar oude voorouder van paarden, neushoorns en tapirs suggereren dat de onevenhoevigen in India ontstonden, toen het nog een eiland was en langzaam richting het huidige Azië dreef.

Een internationaal team paleontologen, waaronder ook wetenschappers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), hebben in de Vastan-steenkoolmijn in Gujarat (West-India) resten opgegraven van een primitief zoogdier, dat op een klein paard lijkt. De meer dan 200 fossielen, waaronder tanden, schedels en botten, zijn 54,5 miljoen jaar oud en werpen een nieuw licht op het ontstaan van onevenhoevigen of Perissodactyla, de groep waartoe de huidige paarden, neushoorns en tapirs behoren.

Het dier, dat Cambaytherium thewissi werd gedoopt, vertoont kenmerken van de onevenhoevigen, maar ook primitievere kenmerken. Zo lijken de tanden, het heiligbeen en de hand- en voetbeentjes meer op die van nog primitievere dieren. ‘Voor het eerst hebben we dus een blik op hoe de verste voorouders van paarden en neushoorns er moeten hebben uitgezien’, zegt Thierry Smith, paleontoloog van het KBIN, die de opgravingen leidde. ‘Dichter bij de oorsprong zijn we nog niet gekomen.’

Cambaytherium thewissi woog waarschijnlijk tussen 20 en 35 kilogram, en was zo groot als een pekari. ‘In het begin waren primitieve paarden opportunisten: met hun kiezen vermaalden ze zowel planten, vruchten als grassen. Later in hun evolutie zijn paarden op uitsluitend grassen overgeschakeld.’

In de tijd van Cambaytherium – het vroege eoceen – was India een eiland dat zich van Madagascar had afgescheurd en noordwaarts dreef richting het huidige Azië (waar het onder de Euraziatische aardplaat dook en de Himalaya deed ontstaan). Op het eiland leefden ook primaten en knaagdieren, die gelijken op degene die in Europa leefden in die tijd. Een mogelijke verklaring is dat toen India aan het Arabische schiereiland of aan de Hoorn van Afrika passeerde, een landbrug is ontstaan, waardoor de dieren konden migreren. Cambaytherium treffen wetenschappers nergens anders aan dan in India, wat bewijst dat India een tijdlang geïsoleerd in de oceaan dreef.

De studie staat deze week in Nature Communications.