Indianenmeisje bewijst verwantschap Siberiërs en Indianen

Uniek 12.000 jaar oud skelet schept duidelijkheid over welke mensen als eerste Amerika koloniseerden.

Al sinds de ontdekking van Amerika is het een mysterie wie de oudste bewoners van Amerika zijn. Waar komen de indianen, of “Native Americans”, vandaan? Oorspronkelijk dacht men dat de eerste menselijke inwoners van het Amerikaanse continent Aziatische jagers op groot wild waren - het zogenaamde Clovis-volk - die ongeveer 13.000 jaar geleden over de nu ondergelopen landmassa Beringlandbrug overstaken naar Noord-Amerika, en zich zuidwaarts spoedden naar warmere oorden.

De laatste tien jaar dook echter steeds meer bewijsmateriaal op dat deze ‘Clovis First-theorie’ ontkrachtte. Nieuwe genetische, archeologische en geologische data tonen aan dat mensen tussen 25.000 en 15.000 jaar geleden, toen de ijskappen die de kustcorridor langs de Stille Oceaan en de landcorridor in Noord-Amerika bedekten, wegsmolten, uit Siberië vertrokken en de Nieuwe Wereld binnenkwamen via de Beringlandbrug. 14.600 jaar geleden kwamen ze aan in Zuid-Amerika. Het ontdooien van ijskappen tijdens de laatste ijstijden kan de oudste sites langs de oude kustroute onder water gezet hebben.

Maar ook over die theorie wordt nog fel gedebatteerd, onder andere omdat fossiele schedels van die eerste Amerikanen niet lijken op schedels van moderne Native Americans. Dat heeft geleid tot het idee dat de echte eerste Amerikanen en de Amerikanen waarvan we denken dat zij de eerste Amerikanen waren een ander thuisland hadden, en ze Amerika met andere woorden in twee onafhankelijke migratiegolven hebben gekoloniseerd.

Duikers ontdekten nu in een ondergelopen grot op het Mexicaanse schiereiland Yucatan een bijna compleet skelet van een 15-jarig indianenmeisje dat het debat een mogelijk definitieve wending geeft. Op basis van koolstofdatering konden onderzoekers achterhalen dat het meisje minstens 12.000 jaar geleden in de grot viel en stierf – net als een aantal poema’s en lynxen.

Het meisje bezit de gezichtskenmerken van de eerste Amerikanen - die verschillen van de moderne Native Americans - maar op basis van intact DNA-materiaal op haar tanden konden de onderzoekers toch een verwantschap tussen haar en de moderne Native Americans aantonen. Beide beschikken over een genetische handtekening die enkel in Amerika voorkomt en afkomstig is van gemeenschappelijke Siberische voorouders. De wetenschappers besluiten daarom dat Amerika niet in twee aparte golven door mensen is gekoloniseerd, en dat het verschil in gezichtskenmerken mogelijk te verklaren is door eeuwenlange evolutie die de eerste Amerikanen ondergingen nadat ze Siberië verlieten en steeds verder in Zuidelijke richting trokken. (kv)