Met 10.000 vrijwilligers achter Djengis Khan aan

Crowdsourcing – het inzetten van een grote groep vrijwilligers voor onderzoek – is inmiddels ook doorgedrongen in de geschiedkunde. Zo speurden tienduizend vrijwilligers satellietbeelden van Mongolië af, op zoek naar het graf van Djengis Khan. Vooralsnog tevergeefs.

Amerikaanse onderzoekers lanceerden in 2010 een ‘virtuele ontdekkingstocht’ over de Mongoolse steppe. Doel van de reis: het ogenschijnlijk onvindbare graf van de mythische Mongoolse leider Djengis Khan, wiens rijk zich uitstrekte van China tot de Donau. Ruim tienduizend vrijwilligers speurden naar ‘onregelmatigheden’ in satellietbeelden. Alles samen goed voor 6.000 vierkante kilometer en 30.000 werkuren.

De onderzoekers zijn nu met de resultaten voor de dag gekomen. En die ogen op het eerste gezicht teleurstellend, want het graf is nog altijd niet gevonden. In 2004 ontdekten archeologen al het paleis van Djengis Khan, zo’n 250 kilometer ten oosten van de Mongoolse hoofdstad Ulaanbaatar. Het graf ligt vermoedelijk in de omgeving van dat paleis. Maar omdat Khan, die stierf in 1227, in het grootste geheim begraven werd, is de precieze locatie al 800 jaar gehuld in een waas van mysterie. Bovendien zouden Khans soldaten alle aanwezigen van de begrafenis, plus de bouwer van het graf, na de plechtigheid gedood hebben.

Maar helemaal vruchteloos was het project niet. Want uit de vele onregelmatigheden die de vrijwilligers meldden, puurden de wetenschappers 55 voorheen onbekende archeologische monumenten. Zo ontdekten ze verschillende khirigsuren, Mongoolse stenen grafheuvels, en enkele zogeheten hertenstenen, megalieten met symbolen. Het gros van die vondsten dateert uit de late bronstijd.

De onderzoekers beklemtonen de grote waarde van crowdsourcing. Omdat de archeologen niet wisten waar ze precies naar op zoek zijn – niemand weet hoe het graf er precies uitziet – is het onbevooroordeelde oog van een leek minstens zo waardevol als de blik van een gediplomeerd archeoloog. (adw)

Wilt u ook deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek? Op onze website www.eoswetenschap.eu/citizenscience vindt u tal van Citizen Science-projecten die vrijwilligers zoeken.