Neolitische muurtekening beeldt vulkaanuitbarsting uit

Een studie duidt erop dat een meer dan 8.000 jaar oude muurtekening de uitbarsting van de Turkse Hasan Dagi-vulkaan afbeeldt.

In 1960 ontdekte Brits archeoloog James Mellaart de 9.000 jaar oude archeologische site van Catälhöyuk in Centraal-Anatolië. De opgravingen boden een blik in het leven van de eerste gemeenschappen die van het jagen en verzamelen overschakelden op landbouw. Een van de spectaculaire vondsten was een muurschildering van ongeveer 8.600 jaar oud, die volgens onderzoekers een vulkanische uitbarsting voorstelde. Dan zou het de eerste geografische afbeelding van een landschap zijn, met afgebeeld ‘een berg met twee toppen en een blokjespatroon die het grondplan van een dorp voorstelt (...). Met op de top van de vulkaan vallende ‘bommen’ of grote hoeveelheden halfvloeibaar lava’.

Die interpretatie werd lange tijd in twijfel getrokken, omdat geologische data over een vulkanische uitbarsting uit die tijd ontbrak. Andere onderzoekers beschreven de afbeelding als een ‘luipaardvel zonder ledematen’.

Maar nu hebben onderzoekers van University of California Los Angeles toch bewijs dat er in die periode een vulkaanuitbarsting heeft plaatsgevonden. Datering van vulkanisch gesteente op de top en de flanken van de nabije Hasan Dagi-vulkaan geeft aan dat een uitbarsting heeft plaatsgevonden 8.900 jaar geleden, in de periode dus dat bewoners van Catälhöyuk de muurschildering maakten.

De resultaten staan in PLOS ONE. (rvb)