Oude Egyptische kunst werpt licht op uitsterven diersoorten

Ooit liepen er in Egypte leeuwen, giraffen en olifanten rond. Aan de hand van oud-Egyptische afbeeldingen legden Amerikaanse historici de link tussen het uitsterven van deze diersoorten en klimaatverandering.

Van de 37 soorten grote zoogdieren die zesduizend jaar geleden in Egypte leefden,  blijven er nu maar acht meer over, blijkt uit een nieuwe studie van historici van de University of California, Santa Cruz. In kunstwerken uit de late predynastieke periode (vóór 3.000 v. Chr.) figureerden nog leeuwen, wilde honden, olifanten, oryxen en giraffen. Nu komen die in het wild niet meer voor in Egypte. Wellicht leidden periodes van extreme droogte en sterke aangroei van de menselijke bevolking tot hun verdwijning.

Voor de nieuwe studie, gepubliceerd in PNAS bekeken de onderzoekers duizenden oud-Egyptische afbeeldingen waarop dieren te zien zijn (voornamelijk op muren en aardewerk). Met behulp van computermodellen rond de evolutie van ecosystemen konden ze vijf periodes identificeren in de voorbije 6.000 jaar, waarin het zoogdierenbestand van Egypte dramatisch door elkaar geschud werd. Drie van die periodes vallen samen met klimaatveranderingen die voor grote droogte zorgden.

De omschakeling van een vochtig naar een veel droger klimaat begon rond 5500 v. Chr., toen de menselijke bevolking net een periode van sterke aangroei had gekend. In de groene Nijlvallei, waar wel nog voldoende water en plantengroei was, werd de competitie tussen mens en dier steeds heviger. Wie de strijd verloor, is ondertussen duidelijk.

Maar ook voor mensen werden de levensomstandigheden veel moeilijker toen het klimaat veranderde. Zo droeg de droogte wellicht bij tot de instorting van het Oude en het Nieuwe Rijk, respectievelijk 4.000 en 3.000 jaar geleden. (aa)

(c) Brooklyn Museum