Verlies megafauna laat nu nog sporen na

Het verdwijnen van de Zuid-Amerikaanse ‘megafauna’ 12.000 jaar geleden, laat vandaag nog sporen na.

Tot zo'n 12.000 jaar geleden struinden grondluiaards – honderden keren zwaarder dan hun moderne soortgenoten –, olifantachtigen en gordeldieren ter grootte van een kleine wagen door Zuid-Amerika. Toen de dieren van het toneel verdwenen, vermoedelijk door een combinatie van bejaging en klimaatverandering, viel het transport van voedingsstoffen in het ecosysteem nagenoeg stil. Zo nam de circulatie van fosfor in het Amazonegebied af met 98 procent. Dat melden Britse wetenschappers in het vakblad Nature Geoscience.

Grote dieren spelen een belangrijke ecologische rol, doordat hun lichaam en uitwerpselen waardevolle voedingsstoffen bevatten die in het ecosysteem circuleren. In het Amazonegebied worden die nutriënten doorgaans via rivieren vanuit het Andesgebergte aangevoerd. Maar voor de verdere verspreiding zijn er dieren nodig. En liefst van al grote dieren, aangezien die meestal ook grotere afstanden afleggen.

Het verdwijnen van de megafauna laat zich volgens de onderzoekers nog tot op vandaag voelen. Voedingsstoffen blijven immers geconcentreerd in overstromingsgebieden en enkele vruchtbare zones.

Op basis van fossielen bepaalden de wetenschappers voor verschillende diersoorten hoeveel ze wogen en aten en hoe ver ze zich verplaatsten. Die informatie stopten ze in een model, waarmee ze naar eigen zeggen ook kunnen inschatten welk effect het verdwijnen van bijvoorbeeld de Afrikaanse olifant zou hebben. (ddc)