Voorouder van de Hobbit gevonden

Dertien jaar na de spectaculaire ontdekking van de Floresmens hebben antropologen op hetzelfde Indonesische eiland nu ook zijn vermoedelijke voorouders gevonden. En ja, ook dat waren dwergen.

De grot Liang Bua op het Indonesische eiland Flores was de plaats waar in 2003 een verrassende ontdekking plaatsvond: diep in de ondergrond werden toen resten gevonden van wat ooit een aparte mensensoort leek te zijn geweest: de Homo floresiensis. De individuen van die soort hadden als belangrijkste kenmerk dat ze niet groter werden dan een meter. Onmiddellijk barstte een debat los tussen wetenschappers die beweerden dat het hier om abnormale, ‘zieke’ individuen van Homo sapiens ging (de resten waren immers minder dan 100.000 jaar oud), en zij die de Floresmens als een volwaardige nieuwe – weliswaar uitgestorven – mensensoort zagen.

De tweede hypothese krijgt nu zeer krachtige wind in de zeilen, want een internationaal team van onderzoekers, waaronder ook de inmiddels overleden ontdekker van de Floresmens in 2003, doet vandaag in Nature haar vondst uit de doeken van een stel véél oudere exemplaren van de Homo floresiensis. Uit een stukje schedel, een kaakbeen en zes tanden menen de wetenschappers te kunnen opmaken dat het ook hier om (volwassen) dwergmensen ging. Naast de resten, opgegraven in een grot op zo’n zeventig kilometer van Liang Bua, werden trouwens ook enkele stenen gebruiksvoorwerpen opgegraven.

De vondst van de voorouders van de Floresmens verwijst de hypothese dat de dwergmensen tóch tot onze soort behoorden, voorgoed naar de prullenmand. Homo floresiensis is dus geen zijtak van Homo sapiens, maar een volwaardige afstammeling van Homo erectus, de mensensoort die Europa, Afrika en Azië bevolkte van twee miljoen jaar tot 500.000 jaar geleden.

Waarom de Floresmens zo klein was, is nog onduidelijk. Mogelijk heeft zijn leefomgeving, een klein eiland, er iets mee te maken. Op geïsoleerde eilanden zien biologen wel vaker dat de evolutie een voorkeur heeft voor miniaturisering. (sst)