Genetici hebben voor het eerst het uiterlijk van deze uitgestorven mensachtigen kunnen reconstrueren.
Drie tanden, een onderkaak en een botje uit een pink: dat is al wat de denisovans ons nalieten. Geen wonder dat tot nu toe nog niemand hun uiterlijk kon reconstrueren. Israëlische genetici zijn er nu toch in geslaagd, met dank aan DNA.
Naast Homo sapiens en neanderthalers, liepen er 100.000 jaar geleden ook denisovans rond. Hoewel een deel van de wereldbevolking van de denisovans afstamt, weten we nauwelijks iets over hen. Dat komt omdat er nauwelijks overblijfselen van hen zijn.
Gelukkig zit het bouwplan voor het hele lichaam in het DNA van elke cel. Dat gegeven gebruikten de genetici aan de Hebreeuwse Universiteit van Jerusalem om hun reconstructie te maken. Ze deden dat niet op basis van de DNA-code zelf, maar onderzochten ‘methylaties’. Dat zijn zijtakken op het DNA die de aflezing ervan beïnvloeden, zonder de code zelf te wijzigen.
Neanderthaler versus chimpansee
De onderzoekers vergeleken de methylaties op het DNA van onze soort met die op het DNA van neanderthalers en denisovans. Eerst zochten ze naar verschillen in de methylatiepatronen, om vervolgens uit te puzzelen wat die verschillen betekenden. Voor die laatste stap gebruikten ze voorgaande studies die de link leggen tussen bepaalde aandoeningen en de verantwoordelijke genen.
Om hun methode uit te testen, voerden ze de analyse eerst uit voor soorten waarvan het uiterlijk wel bekend is: neanderthalers en chimpansees. Op basis van de methylaties van het DNA reconstrueerden ze het uiterlijk van die soorten met een accuraatheid van 85 procent. Vervolgens was het de beurt aan de denisovans. Daarbij streefden ze geen exacte reconstructie na, maar probeerden ze eerder de grote lijnen te voorspellen.
Unieke kenmerken
Uiteindelijk vonden ze 56 kenmerken die de denisovans niet deelden met ons, noch met de neanderthalers. Andere eigenschappen waren niet uniek. Zo hadden de denisovans net als de neanderthalers een vooruitstekend gezicht en een breed bekken. Dat hun methode werkt, bewijst een recente publicatie die een kaakbeen van een denisovan beschrijft. Hoewel de onderzoekers het bot niet zelf te zien kregen, matchten hun voorspellingen uitstekend met de beschrijving.
