Allergisch aan een joint

“Don’t worry, be happy” Het zijn wereldberoemde regels die iedereen moeiteloos uit het hoofd meezingt. Maar wordt iedereen wel “happy” van cannabis? Bij de start van dit onderzoeksproject waren er een handvol anekdotische gevallen van cannabisallergie bekend, zonder hard bewijs want er bestond geen test voor. Ons onderzoek leverde snelle en betrouwbare testen op waarmee we in de afgelopen vier jaar meer dan honderd gevallen van cannabisallergie identificeerden in België alleen al.

Alhoewel we nog niet weten hoe vaak een cannabisallergie voorkomt, toonde het onderzoek aan dat in één op vijf van de gevallen deze allergie levensbedreigende klachten kan uitlokken en dat ook kinderen een cannabisallergie kunnen ontwikkelen.

Momenteel raden we enkel aan te testen als er klachten zijn bij contact met cannabis. De nieuwe testen zijn betrouwbaar en hoewel ze beschikbaar zijn in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen maar nog niet commercieel verkrijgbaar. We hopen dat in de toekomst deze testen ook in andere centra beschikbaar worden. 

Dankzij dit onderzoek zagen we dat, in onze streken, huid- en/of luchtwegklachten de meest voorkomende klachten zijn bij cannabisallergie. Voor het eerst werd duidelijk dat één op vijf mensen met een cannabisallergie ook levensbedreigende klachten zoals ademnood kan ervaren bij cannabis contact.

Deze klachten kunnen ontstaan na aanraken, roken of eten van cannabis en afgeleide producten, bijvoorbeeld hennepzaad. Voor meer dan één op vier is zelfs passieve rookblootstelling of indirect huidcontact voldoende om allergische klachten uit te lokken. 

De meeste allergieën ontwikkelen zich pas na duidelijk contact maar bij een cannabisallergie, gaat die vlieger niet op want tot onze grote verbazing zagen we ook kinderen met een cannabisallergie. We vermoeden hierbij dat hun allergie zich ontwikkelde door blootstelling aan indirecte rook of huidcontact zonder dat er ooit direct contact met cannabis plaatsvond. 

Uit ons onderzoek bleek dat testen gebaseerd op één specifiek cannabis bestanddeel de grootste zekerheid kunnen geven over het wel of niet hebben van een cannabisallergie. Dit bestanddeel, een eiwit met de naam “Can s 3”, zit voornamelijk in cannabisbloemen en knoppen. Met de hulp van een gespecialiseerd Duits lab slaagden we erin om dit eiwit te produceren “from scratch” en te verwerken in een huidtest en twee bloedtesten. Allen bleken even betrouwbaar.

Tijdens de huidtest wordt een druppel aangebracht op de voorarm die het Can s 3 eiwit bevat. Daarna wordt er doorheen de druppel een krasje op de huid gemaakt. Vijftien minuten later heb je het resultaat: ontstaat er een ‘muggenbeetreactie’, dan is de kans groot dat je een cannabisallergie hebt.

Bij de bloedtesten wordt het bloed via een standaard bloedafname verzameld. Nadien brengen we het bloed in ons lab in contact met het Can s 3 eiwit. We kijken dan na hoe de bloedcellen reageren: activeren de cellen en ontstaat er een allergische reactie, of blijft het Can s 3 eiwit gewoon rustig rondzweven in het bloed zonder effect.

Het blijft niet bij cannabis alleen… bijna de helft van onze proefpersonen waarbij we een cannabisallergie vaststelden, meldde ook ernstige klachten bij voedingsproducten. Dit klinkt op het eerste gezicht verrassend maar de natuur heeft hier een goede verklaring voor.

Het Can s 3 eiwit waarmee we onze testen ontwikkelden, is een eiwit dat behoort tot een van de grote eiwitfamilies in de natuur. Eiwitten in deze familie komen wijdverspreid in plantaardige producten voor. Daarnaast is het ook een echte familie… Ik bedoel hiermee dat, net zoals broers en zussen op elkaar lijken, alle eiwitten binnen deze familie ook sterke gelijkenissen vertonen. De verwantschap is zo sterk, dat het immuunsysteem zich soms vergist: dan kan een broertje van het Can s 3 eiwit dat bijvoorbeeld in een appel of een hazelnoot aanwezig is, ook het immuunsysteem activeren en zo een allergische reactie doen ontstaan.

Op die manier kunnen mensen met een allergie voor cannabis vervolgens ook jeuk en ademnood ontwikkelen bij het eten van onder andere: appels, noten, perziken, bier en wijn. Dit noemen we dan een kruisallergie. Het hoeft niet gezegd dat zoveel allergieën een belangrijke invloed hebben op de levenskwaliteit.  

Ons onderzoek was het eerste grootschalige onderzoek naar cannabisallergie. Hoewel we al meer dan honderd gevallen identificeerden is dit slechts het begin. De experimenten dienen herhaald en vervolgd te worden voordat we meer zullen leren over deze nieuwe ‘eigenschap’ van cannabis. De toekomst zal antwoord moeten geven op de vraag hoe vaak cannabisallergie voorkomt en of we een behandeling kunnen ontwikkelen. Maar daar zijn we nog niet. Op dit moment kan ik alleen meegeven dat mensen met een cannabisallergie die met het levensmotto “Don’t worry, be happy” door het leven willen gaan, er alvast goed aan doen cannabis links te laten liggen.

Ine Decuyper is met haar onderzoek naar cannabisallergie en geassocieerde voedselallergieën genomineerd voor de Vlaamse PhD Cup.