Antibiotica en resistentie: ook in Cambodja een evenwichtsoefening

Resistente bacteriën zijn te verslaan met krachtige – zogenaamde breedspectrum – antibiotica. Maar bij overbodig gebruik werken deze medicijnen resistentie juist in de hand.

Antibioticaresistentie maakt het moeilijker en duurder om bacteriële infecties te behandelen. Daarom moet een correcte behandeling met antibiotica rekening houden met de aanwezigheid van resistentie in ziekteverwekkende bacteriën. Helaas zijn er in arme landen niet veel goed werkende laboratoria, waardoor er heel weinig bekend is over lokale oorzaken van invasieve bacteriële infecties en hun resistentiepatronen. Deze kennis is nochtans essentieel voor artsen om het meest geschikte antibioticum voor hun patiënt te selecteren.

‘Behandeling van resistente infecties is een kwestie van op het juiste moment gas geven en remmen’, vertelt Erika Vlieghe van het Instituut voor Tropische Geneeskunde die de  afgelopen vijf jaar invasieve bacteriële infecties - zoals Escherichia coli en Salmonella - en hun resistentiepatronen in Cambodja in kaart bracht. ‘Krachtige antibiotica moeten beschikbaar worden gemaakt in arme landen, maar men moet wel leren ze op de juiste manier in te zetten om erger te voorkomen’, vertelt ze. ‘Medicijnen, richtlijnen en opleiding zijn wat dat betreft de sleutelwoorden.’

De afgelopen tien jaar investeerde het ITG onder andere in het opbouwen van een goed werkend laboratorium in het Sihanouk Hospital Centre of Hope in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. Onderzoekers namen er 5.714 bloedstalen voor kweek af bij 4.833 patiënten. Vlieghe onderzocht deze stalen in gespecialiseerde referentielaboratoria buiten de Cambodjaanse landgrenzen. In 445 stalen - 8,8 procent - vond ze ziekmakende bacteriën, zoals Escherichia coli. Meer dan de helft van de Escherichia coli bleek resistent tegen zowat alle in Cambodja beschikbare antibioticasoorten.

Dankzij de systematische bloedafnames ontdekte Vlieghe ook de ziekteverwekker Burkholderia pseudomallei die zelden in Cambodja was aangetroffen en melioïdose veroorzaakt, een infectieziekte die zich uit in abcesvorming ter hoogte van de huid, longen, lever, milt. De bacterie heeft een aangeboren resistentie voor de meest gangbare antibiotica. ‘Met snellere diagnostiek en de beschikbaarheid van doeltreffende antibiotica kunnen we levens redden’, vertelt Vlieghe. ‘Daarom is onderzoek zo belangrijk.’ (ev)