Bacteriële zelfmoord alternatief voor antibiotica?

In de bacterie Escherichia coli (E. coli) zit een zelf- moordmechanisme, dat hebben Wetenschappers van het Centrum voor Microbiële en Plantengenetica van de KU Leuven kunnen identificeren. Als ze erin slagen om dat mechanisme in te zetten tegen de bacteriën zelf, biedt dat een alternatief voor antibiotica om infecties te bestrijden.
 
Antibiotica zijn essentieel in de bestrijding van bacteriële infecties en redden jaarlijks talloze mensenenlevens. Helaas zijn bacteriën vindingrijk: er duiken steeds meer stammen van bacteriën op die ongevoelig zijn voor antibiotica en die de behandeling kunnen overleven. Bestaande antibiotica aanpassen is slechts een tijdelijk hulpmiddel, want ook de bacteriën passen zich weer aan.
 

De geprogrammeerde celdood
Daarom zoeken wetenschappers naar nieuwe therapieën die op een totaal andere manier werken dan de bestaande antibiotica. Een veelbelovende piste is die van de geprogrammeerde celdood. In mensen en dieren zijn zelfmoordmechanismen van cellen al langer gekend: cellen vernietigen zichzelf, bijvoorbeeld om kankercellen te verwijderen, of tijdens de embryonale ontwikkeling om bepaalde organen en ook vingers en tenen hun vorm te geven.
 
Recent werd ontdekt dat ook bacteriën beschikken over mechanismes voor geprogrammeerde celdood. Professor Jan Michiels en zijn team van het Centrum voor Microbiële en Plantengenetica van de KU Leuven identificeerden nu zo’n zelfmoordmechanisme in de bacterie Escherichia coli. Deze bacterie is verantwoordelijk voor onder andere maag-, darm- en blaasontstekingen en sommige soorten van Escherichia coli kunnen ook voedselvergiftiging veroorzaken. Geprogrammeerde celdood in Escherichia coli werkt zeer snel en krachtig.
 

Bacteriën zelfmoord laten plegen
De onderzoekers willen nu op zoek gaan naar een manier om dit zelfmoordmechanisme te misbruiken en in te zetten tegen de bacterie zelf. Ze willen dus infecties bestrijden door bacteriën zelfmoord te laten plegen. Deze nieuwe, antibacteriële strategie zou een antwoord kunnen bieden op de toenemende resistentie en in de toekomst hopelijk vele levens redden.