Berichtgeving over medische studies te rooskleurig

Pers- en nieuwsberichten over medische studies naar nieuwe behandelingen stellen onderzoeksresultaten vaak te positief voor. Tot die conclusie komen Franse onderzoekers nadat ze 70 persberichten, 41 nieuwsitems en de corresponderende studies onder de loep namen.

Gerandomiseerde studies met controlegroep zijn het neusje van de zalm in het medisch onderzoek. Proefpersonen worden willekeurig in twee groepen verdeeld. De ene groep krijgt een nieuwe behandeling, de tweede een placebo of standaardbehandeling. Dat gebeurt bij voorkeur dubbelblind: noch de proefpersonen, noch de behandelende artsen weten wie welke behandeling krijgt.

De wetenschappers stelden vast dat bijna de helft (47 procent) van de onderzochte persberichten de experimentele behandeling te rooskleurig voorstelde. Dat bleek ook het geval in 40 procent van de samenvattingen in de studies zelf. Weinig verrassend bleek ook dat ongeveer de helft (51 procent) van de corresponderende nieuwsberichten een vertekend beeld schetsen.

In de samenvattingen van de studies wordt soms onterecht de klemtoon gelegd op positieve effecten die enkel in bepaalde subgroepen werden vastgesteld, of die aanvankelijk geen onderwerp van onderzoek waren, melden de wetenschappers. Statistisch niet significante resultaten worden onvoldoende geduid.

Of de vertekening in samenvattingen en persberichten bewust of onbewust plaatsvindt, laten de onderzoekers in het midden. 'Een gebrek aan kennis over de juiste interpretatie van resultaten kan een verklaring zijn,' zegt Isabelle Boutron van de Université Paris Descartes. 'Of een te groot enthousiasme. Het is ook bekend dat studies met positieve resultaten meer kans maken om te worden gepubliceerd, waardoor auteurs in de verleiding kunnen komen om die mooier voor te stellen.' (ddc)