De houdbaarheidsdatum van de mens

In 1997 overleed de Franse Jeanne Calment op 122-jarige leeftijd. Officieel leefde niemand langer. En op veel meer hoeven we ook niet hopen, melden Amerikaanse wetenschappers in Nature. Dat besluiten ze uit een analyse van demografische data.

Onze levensverwachting is sinds de 19de eeuw spectaculair gestegen. Dat is niet alleen te wijten aan een drastische vermindering van de kindersterfte. De voorbije eeuw is het aantal mensen dat ouder dan zeventig wordt gestaag toegenomen. Tegelijk is in verschillende landen de leeftijd van de oudste overledene in een gegeven jaar gestegen. Voor sommige wetenschappers is dat een teken dat er wel wat rek zit op onze levensverwachting. Volgens de excentrieke Britse gerontoloog Aubrey de Grey kan de mens zelfs 1000 jaar worden.

Plafond rond 115

Een steeds groter deel van de bevolking bereikt een hoge leeftijd, maar de Amerikaanse onderzoekers stelden vast dat die toename vertraagt rond de leeftijd van honderd jaar. ‘De groep mensen die 105 wordt, groeit, maar trager dan de groep die 100 wordt’, licht Brandon Milholland (Albert Einstein College of Medicine) toe. ‘En de groep die 110 wordt, groeit nog trager.’

De wetenschappers bekeken dit fenomeen in 41 landen: in 88 procent daarvan bleek dat de leeftijd waarvoor de meeste winst is geboekt – in de zin dat steeds meer mensen die leeftijd bereiken – niet meer is veranderd sinds 1980. Vervolgens keken de onderzoekers naar de maximale leeftijd waarop iemand in een gegeven jaar is overleden in Frankrijk, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, landen met een groot aantal mensen van 110 of ouder. Daaruit bleek dat die leeftijd snel steeg tussen 1970 en de vroege jaren 1990, om vervolgens te plafonneren rond de 115 jaar.

Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen mogelijk. De wetenschappers berekenden de kans dat iemand in een gegeven jaar 125 wordt: die is ongeveer één op tienduizend. De onderzoekers zien beide fenomenen als een bewijs dat er wel degelijk een houdbaarheidsdatum op de mens staat. En die lijkt rond de 115 te liggen. In plaats van te proberen het leven te verlengen, kunnen we volgens de Amerikaanse wetenschappers beter focussen op zo lang mogelijk gezond blijven.

Proefdieren

Andrea Maier, gerontologe aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is niet onder de indruk van de bewijzen die de Amerikanen aandragen. ‘De studie meldt weinig nieuws. We weten dat de maximale levensduur niet stijgt. Maar tot nog toe stellen we mensen ook niet bloot aan interventies die de veroudering tegengaan. Dat doen we wel bij proefdieren, die dan dertig tot vijftig procent langer leven. De volgende stap is om dat in mensen te doen, om die zowel langer gezond, als langer te laten leven.’ (ddc)