De invloed van koorts op hart en brein

Om zich te verdedigen tegen ziekmakers, verhoogt ons lichaam zijn temperatuur. Dat kan wel zorgen voor ernstige hartritmestoornissen en zelfs epilepsie. Het eiwit dat ons hiertegen beschermt, is nu geïdentificeerd.

Koorts doet wat met ons lijf. Tijdens een hevige aanval neemt ons immuunsysteem de controle volledig over en verschuiven de prioriteiten. Dan is het zweten en rillen totdat alle ziekmakende indringers zijn uitgeschakeld.

Acute stoornissen

Zo’n ingrijpende verandering van de toestand in ons lichaam heeft gevolgen voor allerhande weefsels en organen. Hevige koortsaanvallen kunnen acute stoornissen veroorzaken in het hartritme of in de werking van de hersenen. Zeker bij (oudere) mensen met cardiovasculaire problemen vormt dit een risico. In het ergste geval treedt een epilepsieaanval op, of een acuut hartfalen.

Amerikaanse medici onderzochten hoe hartcellen en neuronen in de hersenen reageren op een verhoogde lichaamstemperatuur en het actieve immuunsysteem. Het eiwit dat ze vonden, blijkt die cellen niet te beschadigen, maar net te beschermen bij de uitwassen van een koortsaanval.

Kritiek bij 40 graden  

De onderzoekers modificeerden muizen die het gen voor dit FHF2-eiwit niet bezitten. Ze verhoogden de lichaamstemperatuur van de muizen met slechts enkele graden boven 37 graden Celsius. Het hartslagritme van de muizen daalde meteen angstwekkend snel. Bij 40 graden was hun toestand zo kritiek dat ze op elk moment konden doodvallen. Verder merkten de onderzoekers in de hersenen een extreem hoge en verstoorde activiteit, die veel weg had van een opkomende epilepsieaanval.

Volgens de wetenschappers is het FHF2-eiwit mee verantwoordelijk voor het aanleveren van natriumionen aan hart- en hersencellen. Die ionen moeten de cellen in staat stellen beter om te gaan met plotse temperatuurverschillen. Meer inzicht in dit mechanisme kan helpen bij het beschermen van gevoelige patiënten. Want daarmee kunnen laboranten middelen ontwikkelen die het hart en brein beter wapenen tijdens koortsaanvallen. (sst)

Glenn Fishman, New York University School of Medicine, VS in Nature Communications