Operaties en narcose kunnen de hersenen beschadigen. Ze zouden ouderen zelfs richting dementie kunnen duwen.
Tot de helft van de 65-plussers die een zware operatie ondergaat, is achteraf verward en heeft last van geheugenproblemen en hallucinaties. Minstens een derde van de senioren blijft jaren nadien nog kampen met leer- en geheugenproblemen. Steeds meer onderzoek bevestigt dat postoperatieve problemen maanden tot jaren kunnen aanslepen. Wie na een operatie verward is, gaat cognitief veel sneller achteruit dan ouderen die zonder mentale problemen uit hun verdoving ontwaken.
De wetenschap onderzoekt een aantal mogelijke oorzaken. Een aantal studies wijst op algehele verdoving als trigger voor de mentale problemen. Andere studies wijzen echter net op een beschermende factor van narcose. Ook de chirurgische ingreep zelf, en de ontstekingsreactie die ze veroorzaakt in de hersenen, zouden aan de basis kunnen liggen van de verwardheid en het geheugenverlies.
De precieze oorzaak aanwijzen, lukt dus nog niet. Wel kan je het risico op zogenoemd postoperatief delier en postoperatieve cognitieve disfunctie beperken. Experts raden aan ouderen cognitief te testen voor ze onder het mes gaan. Als er problemen aan het licht komen, kan je een alternatief voor de operatie overwegen.
Er bestaan ook ingrepen voor een vlotter herstel, of de dosis van de verdoving kan minimaal gehouden worden. Ook details kunnen een verschil maken, zoals de patiënt vanzelf wakker laten worden uit de verdoving en zijn of haar bril en gehoorapparaat binnen handbereik leggen.