Vaginale schimmelinfecties treffen maar liefst driekwart van de vrouwen minstens één keer in hun leven. Toch blijft deze veelvoorkomende infectie nog steeds misbegrepen en onderbelicht. Ik geef het graag een moment in de schijnwerpers.
Op een doodgewone dinsdagochtend, terwijl de wekker klinkt, scrol je even op je telefoon voordat je richting het toilet strompelt. Zodra je daar zit, ontwaakt er een onaangenaam gevoel bij je vagina. Wat is dit nu weer? Je besluit een kijkje te nemen, jezelf in een onhandige yoga-houding te wurmen, waar zelfs je kat van zou opkijken. En dan, bij het aanschouwen van je rood gezwollen schaamlippen, slaat de bezorgdheid toe. Oh nee, een infectie? Misschien een blaasontsteking?
Je vriendinnen hebben het er vaak over, dus besluit je langs de plaatselijke winkel te snellen voor wat cranberrysap - dat zou toch moeten helpen? Maar eerst, een vluchtige Google-zoekopdracht: "vaginale pijn, jeuk, zwelling, roodheid en dikke witte afscheiding." De eerste hit: "Heb jij een vaginale schimmelinfectie?” Wat is dat nu weer?! Twijfels kruisen je gedachten. Zou je je vriendinnen om advies vragen? Maar wacht eens even, vinden ze dit niet vies? Wie krijgt er nu in hemelsnaam een vaginale schimmelinfectie?
Wel, het voorgaande scenario is veel gebruikelijker dan je denkt. Maar liefst 75% van de vrouwen krijgt minstens één keer in haar leven te maken met een vaginale schimmelinfectie. En alsof dat nog niet vervelend genoeg is, weten we dat 5-10% van hen zelfs meer dan vier infecties per jaar te verduren krijgt. De symptomen zijn hinderlijk en kunnen een aanzienlijke impact hebben op het dagelijkse leven. Zo kunnen vrouwen zich lichamelijk ongemakkelijk voelen, en dragen vaak onterecht de last van schuld op hun schouders. In België alleen wordt jaarlijks naar schatting 200 miljoen euro verloren doordat vrouwen niet kunnen werken vanwege de pijn, dokters- of gynaecoloogbezoeken.
De Schuldvraag: Een Intiem Onderzoek
Het is geruststellend om te weten dat je niet alleen bent, maar we begrijpen dat je nog steeds veel vragen hebt. Laten we beginnen met het volgende: als je een schimmelinfectie hebt, betekent dat niet dat je vies of onhygiënisch bent. De vagina is een weelderig paradijs, een ecosysteem van micro-organismen die voortdurend interageren en evolueren. Net als dieren in een natuurlijk landschap. Onder de talrijke bewoners van dit verborgen rijk, bekend als het vaginale microbioom, huist ook de schimmel Candida. En het is net deze Candida die vaginale schimmelinfecties veroorzaakt.
'Als je een schimmelinfectie hebt, betekent dat niet dat je vies of onhygiënisch bent'
We weten dat Candida bij 70% van de vrouwen deel uitmaakt van het normale vaginale microbioom zonder een infectie te veroorzaken. Maar onder de juiste omstandigheden kan Candida van vorm veranderen en toch een infectie teweegbrengen. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van antibiotica voor darmklachten; deze kunnen ook alle bacteriën in je vaginale microbioom doden, waardoor Candida, een schimmel, vrij spel krijgt. Een andere factor is het dragen van strakke kleding, zoals sportleggings en maandverbanden. Ze creëren een warme en vochtige omgeving rond je vagina, wat ideale omstandigheden zijn voor Candida om te gedijen. Het hebben van een vaginale schimmelinfectie kan niet altijd worden toegeschreven aan deze omstandigheden. Sommige vrouwen zijn eenvoudigweg gevoeliger voor het ontwikkelen van een schimmelinfectie, wat suggereert dat dit genetisch bepaald kan zijn.
Een gebroken alliantie
Wanneer Candida de bovenhand neemt, ondergaat het een gedaanteverandering. Van een ovale gistcel verandert het in een draadvormige structuur, die zich een weg baant door de vaginale cellen. Deze indringers brengen niet alleen ongemak met zich mee maar dagen ook ons immuunsysteem uit. Stel je voor dat je deelneemt aan een strijd in de vagina, waar je vecht tegen de invasie van Candida met je immuuncellen als trouwe bondgenoten. Helaas, zelfs met een groot aantal immuuncellen zijn ze niet in staat Candida volledig te verslaan. In plaats daarvan werven ze steeds meer immuuncellen aan. Wat verrassend is, is dat de aanwezigheid van deze immuuncellen niet leidt tot de eliminatie van Candida, maar juist tot een verergering van de symptomen van de infectie.
Uitdaging van behandeling
Aangezien zowel het immuunsysteem als Candida bijdragen aan de symptomen van vaginale schimmelinfecties, zijn verschillende types behandelingen mogelijk. Maar het behandelen ervan is niet altijd een eenvoudige opgave. Een veelvoorkomend struikelblok is de verkeerde diagnose. Schimmelinfecties en andere vaginale infecties vertonen vaak vergelijkbare symptomen, wat kan leiden tot foutieve behandelingen en verergering van de klachten.
Vaginale schimmelinfecties worden behandeld met schimmeldodende medicijnen of zelfs met medicijnen zoals corticosteroïden om ernstige symptomen te onderdrukken. Als je ooit een behandeling hebt ondergaan voor zo'n infectie was het hoogstwaarschijnlijk met een dergelijk schimmeldodend medicijn. Maar helaas, zelfs met de beste middelen aan onze zijde, blijkt uit een recente enquête dat 20% van de vrouwen niet altijd de verlichting krijgt waar ze op hopen.
'20% van de vrouwen krijgt niet altijd de verlichting waar ze op hopen'
Wetenschap, mijn redding?
Met de opvallend hoge frequentie en de dringende vraag naar alternatieve behandelingen zou je verwachten dat er veel en diepgaand onderzoek wordt gedaan naar vaginale schimmelinfecties. Helaas blijkt dit niet het geval te zijn. De financiering voor onderzoek naar vrouwengezondheid blijft ver achter bij de ernst van de aandoeningen. Neem bijvoorbeeld erectiestoornissen en vaginale schimmelinfecties. Beide veroorzaken aanzienlijk ongemak, pijn en gevoelens van schaamte. Naar schatting wordt ongeveer 50% van de mannelijke bevolking getroffen door erectiestoornissen, waarover zo een 30.000 publicaties zijn verschenen. In tegenstelling hiermee ervaart minstens 75% van de vrouwelijke bevolking ooit een vaginale schimmelinfectie, maar hierover zijn slechts ongeveer 5000 publicaties beschikbaar.
Er zijn 30.000 publicaties over erectiestoornissen verschenen, tegenover 5.000 over vaginale schimmelinfecties. Dat terwijl 75% van de vrouwen met vaginale schimmelinfecties kampt, tegenover 50% van de mannen met erectiestoornissen
Hoewel er de laatste jaren veel vooruitgang is geboekt in het onderzoek naar vaginale schimmelinfecties, zijn er nog steeds veel onopgeloste kwesties. De vraag naar alternatieve behandelingen blijft hoog en het blijft een raadsel waarom sommige vrouwen heftiger reageren op Candida dan anderen. Daarom zijn we in 2023 gestart met een onderzoek om deze vragen te beantwoorden. We duiken diep in het vaginale microbioom van zowel gezonde vrouwen als vrouwen met schimmelinfecties, op zoek naar nieuwe ziekte inzichten en behandelingen. Wil je hier meer over weten of deelnemen? Neem dan zeker een kijkje op onze website: https://isala.be
