Een wereld zonder roken: haalbaar tegen 2040

We kennen het recept om het aantal rokers drastisch te doen dalen. Maar we passen het niet toe. ‘België heeft meer oog voor de belangen van de tabaksindustrie dan voor de volksgezondheid.’

Een wereld waarin minder dan 5 procent van de bevolking nog rookt, is haalbaar tegen 2040. Dat schreven experts eerder dit jaar in het medisch vakblad The Lancet. Maar dan moeten overheden het probleem wel serieus nemen, en daar wringt het schoentje.

Het antitabaksbeleid voldoet in amper zeven landen van de wereld aan de hoogste normen – en België is daar niet bij. Het aantal rokende jongeren stijgt bij ons zelfs. Hoe we het percentage rokers drastisch kunnen terugdringen, is nochtans bekend: een forse prijsverhoging voor sigaretten, standaardverpakkingen met grote waarschuwingen en foto’s, begeleiding om te stoppen met roken en het beteugelen van de tabaksindustrie. Maar in België is onder meer de prijs voor roltabak te laag, een wetsvoorstel voor standaardverpakkingen werd door de regeringspartijen weggestemd en er geldt geen volledig verbod op tabaksreclame.

Minister van volksgezondheid Maggie De Block doet niets meer dan ze verplicht is te doen (van Europa), zegt Luk Joossens van de Stichting Tegen Kanker in het oktobernummer van Eos, dat vanaf donderdag 17 september in de winkel ligt. ‘Jammer voor een minister die zelf arts is en beter zou moeten weten. Deze regering heeft meer oog voor de belangen van de industrie en de tabaksverkopers dan voor de volksgezondheid.’

Nederland: in hetzelfde bedje ziek
In Nederland sterven jaarlijks zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Tussen 2001 en 2013 is het percentage rokers gedaald van 33 naar 23 procent. Het aantal jongeren dat zegt de voorbije maand te hebben gerookt is tussen 1997 en 2012 gedaald van 46 procent naar 38 procent voor jongens, en van 47 procent naar 32 procent voor meisjes. Opvallend: in Nederland zijn nog niet alle scholen rookvrij – dat was in 2014 maar voor 48 procent van de scholen het geval.

Verder vertoont het Nederlandse antitabaksbeleid grotendeels dezelfde tekortkomingen als het Belgische: een allesomvattende strategie ontbreekt, reclame en zichtbaar uitstallen van tabaksproducten op de verkoopplaats is nog toegestaan, net als het voorzien van rookruimtes. Neutrale verpakkingen zijn niet verplicht. Volgens de Alliantie Nederland Rookvrij is er verder nood aan regelmatige accijnsverhogingen, een verbod op tabaksautomaten en meer investeringen in tabaksontmoediging. 

Lees het volledige artikel in het oktobernummer van Eos, dat vanaf donderdag 17 september in de winkel ligt.

Is roken goed voor onze sociale zekerheid? Redacteur Dieter De Cleene blogt erover op Scilogs.

Filip Lardon op Radio 1 over sensibiliseringscampagnes tegen roken. Schieten die tekort?