Identieke tweelingen zijn niet voor honderd procent genetisch hetzelfde, en dat is zelfs te zien aan hun DNA.
Ze mogen dan voortkomen uit dezelfde bevruchte eicel (zygote), toch zijn er wel degelijk genetische verschillen tussen identieke twee- of meerlingen. Of die kunnen er zijn, in de vorm van mutaties in het DNA ontstaan tijdens de prilste embryonale fase. Het zijn er gemiddeld vijf, ontdekten IJslandse onderzoekers begin dit jaar. Maar de spreiding is groot: er zijn identieke tweelingen die meer dan honderd mutaties van elkaar verschillen, en er zijn er die genetisch honderd procent identiek zijn (nul mutaties verschil).
Nu blijkt er ook zoiets te bestaan als een watermerk voor identieke meerlingen, een vingerafdruk in het DNA die alleen identieke meerlingen bezitten (en die meereiige meerlingen dus ontberen). Dat heeft een internationaal team van biologen ontdekt. De vingerafdruk bevindt zich wel niet op het genetische, maar op het epigenetische niveau, waar zich een chemisch mechanisme bevindt dat het DNA ongewijzigd laat maar dat genen bijvoorbeeld wel kan aan- of uitzetten.
De biologen onderzochten liefst 450.000 verschillende plaatsen in het volledige DNA (het genoom) bij zowel eeneiige als twee-eiige tweelingen. Ze deden hiervoor een beroep op bestaande (eerder gepubliceerde) genoomanalyses bij zesduizend tweelingen. Door identieke met niet-identieke tweelingen te vergelijken konden ze epigenetische veranderingen ten gevolge van een verschillende baarmoeder waarin de embryo’s zich ontwikkelen, uitsluiten.
Op welgeteld 834 plekken in het genoom vonden de onderzoekers ‘epigenetische markers’ die de identieke tweelingen in de studie deelden, en die niet voorkwamen bij de niet-identieke tweelingen. De specifieke markers werden zowel gevonden bij jonge als bij oude eeneiigen, van Finland tot Australië en dit in diverse celtypes. Dat liet de biologen zelfs toe een heuse DNA-test te ontwikkelen om een identieke tweeling of meerling te kunnen herkennen – weliswaar met een betrouwbaarheid beperkt tot 80 procent.
Welke invloed de epigenetische vingerafdruk heeft op de genetica van identieke twee- en meerlingen en hun lichamelijke ontwikkeling en gezondheid (en of die er überhaupt is), dat is vooralsnog niet duidelijk.
Bron: Nancy Segal, California State University, VS in Nature Communications
