Eenzelfde mutatie veroorzaakt zowel darm- als hersenproblemen

Onderzoekers ontrafelden het mechanisme achter het verband tussen het prikkelbaredarmsyndroom en de ziekte van Parkinson.

Het is al enkele jaren bekend dat de darmen een belangrijke invloed kunnen hebben op de werking van de hersenen. De zogenoemde ‘darm-hersen-as’ is sindsdien een belangrijke nieuwe piste in het onderzoek naar neurologische aandoeningen.

Onderzoekers stelden onder andere vast dat darmproblemen niet alleen een vroeg symptoom kunnen zijn van het prikkelbaredarmsyndroom, maar ook van de ziekte van Parkinson. Ze ontdekten daarna ook dat het eiwit LRRK2 (leucine-rich repeat kinase 2) genetisch gelinkt was aan beide aandoeningen, maar welk mechanisme daar precies achter schuil ging bleef tot nog toe onduidelijk.

Ontstekingsreactie

Neurowetenschappers van KU Leuven onder leiding van prof. Veerle Baekelandt bouwden verder op onderzoek dat had aangetoond dat één bepaalde mutatie in LRRK2 de meest belangrijke genetische oorzaak was van de ziekte van Parkinson. Ze onderzochten muizen met diezelfde mutatie en zagen dat deze een verhoogde ontstekingsreactie in de dikke darm vertoonden. Via een beenmergtransplantatie konden ze aantonen dat het LRRK2 in hun immuuncellen hiervoor verantwoordelijk was.

Wanneer de onderzoekers de muizen medicatie gaven die de werking van LRRK2 blokkeert, verminderde de ontsteking. Maar wanneer de ontsteking voor langere termijn aanhield wisten de gemuteerde immuuncellen te infiltreren in de hersenen en droegen ze daar bij tot een ontstekingsreactie. Die ontsteking droeg bij tot de neurodegeneratie die te zien is bij patiënten met de ziekte van Parkinson.

Uit deze studie leren de onderzoekers dat LRRK2 een belangrijke factor is in het ziekteverloop door in te spelen op de immuunreactie. ‘Er lopen momenteel al klinische studies bij Parkinsonpatiënten met medicijnen die LRRK2 blokkeren’, vertelt prof. Baekelandt. ‘Maar deze resultaten tonen aan dat ze mogelijk ook mensen met het prikkelbaredarmsyndroom kunnen helpen.’