Eerste baby geboren na heractivering eierstokken

Japanse onderzoekers melden de geboorte van een baby die met hun verbeterde vruchtbaarheidstechniek ter wereld kwam. De methode bestaat er onder meer in de eierstokken chirurgisch te verwijderen en ze in reepjes en blokjes te snijden.

Sommige vrouwen komen vroegtijdig, voor hun veertigste, in de overgang en zullen nooit een kind krijgen. Ze lijden aan prematuur ovarieel falen (POF). Eén procent van de vrouwen kampt ermee.

Japanse en Amerikaanse artsen - van repectievelijk St. Marianna University School of Medicine en van Stanford - beschrijven deze week in PNAS een ingewikkelde techniek die deze vrouwen alsnog aan een kind kan helpen. Bij 27 vrouwen met POF namen ze een eierstok weg. Ze sneden die in reepjes, en daarna in kleine kubussen, met een grootte van één tot twee millimeter. Uit muizenonderzoek was gebleken dat door het fijnsnijden van de eierstokken bepaalde signaalstoffen worden geremd en een groeihormoon weer werd aangemaakt.

De kleine blokjes werden twee dagen lang met het eiwit Akt behandeld. Dat eiwit, zo bleek uit voorgaand onderzoek van de Japanse wetenschappers, stimuleert voorlopercellen van eicellen om uit te groeien tot een volwassen eicel. Elke vrouw heeft duizenden voorlopercellen. Zolang er dus nog voorlopercellen aanwezig zijn bij vrouwen met defecte eierstokken, kunnen ze in theorie nog tot eicellen gestimuleerd worden.

Bij 13 proefpersonen waarbij een eierstok was weggehaald, bleken er nog voorlopercellen aanwezig. Zij kregen de stukjes eierstok die met het Akt-eiwit waren behandeld, teruggeplaatst in het lichaam. Daarna volgde nog een hormoonbehandeling, om de groei en rijping van de eicellen verder te stimuleren. Bij vijf vrouwen die daardoor eisprongen kregen, werden de rijpe eitjes weggehaald en via in-vitrofertilisatie bevrucht. Een van de proefpersonen, een dertigjarige vrouw, beviel recent van een gezonde baby, na 37 weken zwangerschap, en nog een andere vrouw is zwanger.

Eierstokfragmentatie in combinatie met Atk-activering kan een nieuwe techniek worden om voortijdig onvruchtbare vrouwen te behandelen, maar meer onderzoek zal nodig zijn om de slaagkansen van de methode te verhogen. (rvb)