Geen medailles voor moslimatleten tijdens Ramadan?

Zeker drieduizend moslimatleten zullen zich tijdens de Olympische Spelen aan de vastenregels van de Ramadan houden. Vooral voor duursporters is het risico groot dat uitdroging hun prestaties zal ondermijnen.

De Ramadan begint dit jaar op 20 juli, een week voor de Olympische openingsceremonie, en duurt tot het einde van de Spelen. Voor het eerst sinds 32 jaar valt de vastenperiode samen met de Olympische Spelen. Tijdens de ramadan mogen moslims van zonsopgang tot zonsondergang niet eten of drinken. Moslims mogen om bepaalde redenen soms een uitzondering maken, en het vasten uitstellen, maar niet alle atleten willen of kunnen dat doen. Verwacht wordt dat zeker drieduizend moslimatleten, vooral uit conservatieve landen zoals Iran en Saoedi-Arabië, zich strikt aan de Ramadan zullen houden.

Het lijkt vanzelfsprekend dat niet eten of drinken tijdens een intensief sporttornooi de prestaties van vastende moslimatleten kan ondermijnen. Daarom riep de Islamitische Mensenrechtencommissie al in 2006 op om de Olympische Spelen op een ander moment te organiseren, maar het Internationaal Olympisch Comité (IOC) weigerde. Een speciale werkgroep boog zich over de kwestie en acht het niet bewezen dat de vasten een hypotheek legt op de prestaties van moslimatleten.

Uitdroging
Het effect is afhankelijk van het type sport waarin een atleet om de medailles strijdt. Krachtsporters, zoals sprinters of gewichtheffers, zouden niet al te veel problemen mogen ondervinden. Een studie bij moslimvoetballers toont dat de Ramadan hun sprintkwaliteiten niet afbot, maar dat hun uithoudingsvermogen er wel op achteruitgaat. In een andere studie liepen moslimatleten tijdens de Ramadan gemiddeld 5.448 meter in een half uur, maar tweehonderd meter meer buiten de Ramadan. Vooral het risico op uitdroging, en dus niet een gebrek aan vast voedsel, kan de verminderde prestaties van vastende duursporters verklaren. Een atleet die te weinig drinkt, raakt sneller fysiek en mentaal uitgeput.

Vastende sporters zouden dit nadeel kunnen ‘omzeilen’ door de mond enkel met een koolhydraatrijke drank te spoelen, maar niet door te slikken. Uit verschillende studies blijkt dat renners die tijdens een tijdrit van een uur niet drinken, hun prestatie toch significant kunnen verbeteren wanneer ze de mond spoelen met een koolhydraatrijke drank. De renner krijgt zo geen extra koolhydraten (en dus energie) binnen, maar het lijkt er op dat de koolhydraten in de mond receptoren prikkelen die op hun beurt bepaalde hersenregio’s betrokken bij motivatie stimuleren. De renner kan door zijn brein te 'bedriegen' dieper in zijn beschikbare energievoorraden putten.