Gezondheidszorg cruciaal om armoede te verslaan

Economen spreken van een ‘armoedeval’, waaraan moeilijk te ontsnappen is.

Om die val concreet te maken, ontwierp een internationaal team wetenschappers een reeks modellen waarin ze economische, ecologische en epidemiologische principes combineren. Die laatste twee zijn belangrijk, schrijven ze in Nature Ecology & Evolution, omdat veel armen voor hun voeding en inkomen afhankelijk zijn van ‘biologisch kapitaal’ en erg kwetsbaar zijn voor infectieziekten.

Bij gebrek aan concrete gegevens rekenden de onderzoekers tal van verschillende scenario’s door. Sommige daarvan leidden tot universele armoede, andere tot de afwezigheid van armoede. Maar de interessantste uitkomst was die waarin slechts een deel van de mensen arm was. Ook die situatie bleek namelijk stabiel – de armen bleven arm, de meeste anderen deden het blijvend beter.

Recente programma’s voor armoedebestrijding zoals de Millenniumdoelstellingen poogden om mensen met één grootschalige interventie uit de armoedeval te helpen, zodat ze vervolgens op eigen benen zouden kunnen staan. Maar als er structureel niets verandert, waarschuwen de onderzoekers, blijft het risico op herval reëel, bijvoorbeeld na een natuurramp of epidemie.

Het is veel duurzamer, vinden ze, om in te grijpen op de mechanismen die de val veroorzaken. Uit het model blijkt dat vooral betere gezondheidszorg daarin cruciaal is: als de achterstand die mensen oplopen door ziekte vermindert, neemt het armoederisico sterk af. Vandaag zijn veel armen ziek, en driekwart van hen overlijdt aan infectieziekten die andere mensen zelden treffen.