Net zoals alle dieren en planten gaan ook biologische cellen dood. Het levenseinde is meestal voorgeprogrammeerd en voltrekt zich op bijzonder grondige wijze.
Als een gewone biologische cel komt te gaan, dan was dit meestal de bedoeling. Ze sterft dan een natuurlijke dood, en niet door door bijvoorbeeld gif, infectie of straling. Sterker: het levenseinde zit in de cel voorgeprogrammeerd, een fenomeen dat biologen apoptose noemen, oftewel geprogrammeerde celdood.
Amerikaanse wetenschappers hebben nu van naaldje tot draadje gezien hoe dat fenomeen in zijn werk gaat. Daarbij konden ze de ‘motor’ achter de celdood onthullen: een schakelreactie die nog het best valt te vergelijken met een omvallende rij dominosteentjes.
Als het einde van de cel nadert, zo zagen de onderzoekers bij eicellen van kikkers (die zeer groot zijn en dus gemakkelijk te bestuderen), dan worden zogeheten caspasen geactiveerd, ‘killereiwitten’ die elke structuur die ze tegenkomen kapotmaken. Daarenboven activeren de caspasen ook nog eens andere killereiwitten, zodat een kettingreactie ontstaat die pas stopt als de ganse cel om zeep is.
De onderzoekers vergelijken de schakelreactie met een reeks omvallende dominosteentjes. Daarbij moet elke steen voldoende momentum bezitten om de volgende om te kunnen duwen. De caspasen die worden aangemaakt moeten eveneens over voldoende energie beschikken om te de verderop gelegen collega-killereiwitten te activeren. De dominoreactie stopt pas als killereiwitten de verste uithoeken van de cel hebben bereikt.
