Hoe meer eitjes, hoe zieker

Schistosomiasis of bilharzia is een tropische ziekte die vooral arme kinderen in Sub-Saharaans Afrika treft. Patiënten worden besmet als ze in meren of rivieren in contact komen met zoetwaterslakken die een parasiet met zich meedragen en als die parasiet vervolgens hun ingewanden en urinewegen aantast. Van de meer dan 200 miljoen patiënten sterven er jaarlijks meer dan duizend.

Tot nu toe richtte het onderzoek naar schistosomiasis zich vooral op de mens. Onderzoekers gingen ervan uit dat de ernst van de infectie vooral te maken had met twee dingen: de blootstelling van de patiënt aan de parasiet, en het immuunsysteem van de mens.

Nieuwe technologie maakte het de laatste jaren mogelijk om het DNA van de parasietenlarve te analyseren. Wetenschappers van het AfricaMuseum, het Instituut Tropische Geneeskunde (ITG) en de KU Leuven ontdekten op basis daarvan dat de blootstelling aan de parasiet niet het hele verhaal is. ‘Bij het analyseren van veldstalen van Senegalese patiënten zagen we dat sommige parasieten met bepaalde mutaties in een specifiek gen meer nakomelingen maken dan anderen’, vertelt Tine Huyse, parasitoloog van het AfricaMuseum. Een belangrijke ontdekking, aangezien het aantal eitjes dat de parasieten produceren mee bepaalt hoe ziek je ervan wordt.

De ontdekking maakt het mogelijk om gerichter op zoek te gaan naar nieuwe vaccins en medicijnen die de werking van het gen beïnvloeden om zo de tropische ziekte schistosomiasis een halt toe te roepen.

Credit beeld bovenaan: KMMA, W. Fannes