Kan afvalwater genoeg virusdeeltjes bevatten om mensen te besmetten? De simpele waarheid is dat we hier nog niet genoeg over weten.
Een nieuwe internationale samenwerking van 35 onderzoekers evalueert recente studies over coronavirussen in afvalwater in Nature Sustainability. De onderzoekers geven aan dat rioolwater kan leiden tot infectie via kleine druppeltjes die zich verspreiden door de lucht. Bovendien zou gezuiverd afvalwater dat wordt gebruikt om recreatieve watervoorzieningen, zoals meren en rivieren, te vullen, ook bronnen van besmetting kunnen worden.
Afvalwater dat virusdeeltjes bevat, zou een ernstige bedreiging kunnen vormen, zo schrijven de onderzoekers. Het team evalueerde recente studies over coronavirussen en eerdere infectieziekten in de lucht, waaronder SARS en MERS, in afvalwater met als doel om potentiële bedreigingen vast te stellen. Volgens het team moet er onmiddellijk meer onderzoek volgen, om te kunnen bepalen hoe lang het coronavirus in watermassa’s kan blijven bestaan.
Om coronavirussen uit het afvalwater te verwijderen, zouden afvalwaterzuiveringsinstallaties hun behandelingsprotocollen kunnen upgraden door middel van micro- en ultrafiltratiemembranen, suggereren de onderzoekers. Tegelijk kan het afvalwater gebruikt worden om covid-19-uitbraken op te sporen, wat ook al in verschillende landen gebeurt. Zo is er volgens de onderzoekers mogelijk sprake dat het coronavirus eerder in de ontlasting verschijnt voordat andere symptomen, zoals koorts en hoesten ontstaan.
Concentratie en besmettelijkheid
Microbioloog Gertjan Medema (wateronderzoeksinstituut KWR): ‘Zoals ook uit het artikel blijkt hangt de overdracht van SARS-CoV-2 via druppeltjes rioolwater af van de concentratie en besmettelijkheid van het virus in rioolwater. De redenering van de auteurs is dat beide hoog genoeg zouden zijn om tot besmettingen te leiden, maar deze redenering deel ik niet. Uit literatuur uit Italië en Duitsland blijkt dat er in rioolwater geen infectieuze SARS-CoV-2 is gevonden en dat zelfs in ontlasting vaak geen infectieuze virusdeeltjes worden aangetroffen. Er zijn ook uit geen enkel land epidemiologische signalen dat dit virus via rioolwater wordt overgedragen.’
Expert op het gebied van afvalwaterbehandeling en microbiologie Gosse Schraa (Wageningen University): ‘Als ik kijk naar het gebrek aan gegevens in het artikel dan is ook mijn advies om heel voorzichtig te zijn met het interpreteren van de resultaten. Zo zijn de concentraties coronavirus in afvalwater momenteel gebaseerd op schattingen en is niet bekend welk deel hiervan infectieus is. Ook weten we nog niet wat de minimale dosis is die tot daadwerkelijk tot besmettingen kan leiden via water. Ik sluit me aan bij de mening van de auteurs om meer onderzoek te doen naar de nog openstaande vragen’.
