Omdat er geen geneesmiddel is tegen covid-19, is onze natuurlijke weerstand momenteel ons belangrijkste wapen tegen een ernstige infectie in geval van besmetting. Dat regelmatige lichaamsbeweging de weerstand versterkt, en te veel sport de weerstand verlaagt, hebben we al eerder beschreven. Of je hierdoor tot 50% minder risico loopt op een infectie, is een straffe stelling. Daarom gingen we op zoek naar een wetenschappelijke basis.

We vonden één literatuuroverzicht van interventiestudies waarin Koreaanse onderzoekers nagingen of bewegen een bescherming kon bieden tegen verkoudheden. Ze vonden vier kleine studies die een daling van 27 procent van verkoudheden konden aantonen bij mensen die fysiek actief waren. Opmerkelijk is dat 2 van de 4 studies geen resultaat konden aantonen, en de twee andere studies niet konden uitsluiten dat de daling een toevallige vondst was. Regelmatig bewegen kan een normale werking van het immuunsysteem ondersteunen en het risico op luchtweginfecties verlagen. Maar meer onderzoek is nodig.

Een internationaal team van sportwetenschappers ging eveneens het verband na tussen lichaamsbeweging en immuniteit. Dit verband is afhankelijk van de intensiteit van bewegen. Veel wetenschappelijke studiesondersteunen de stelling dat bij topsporters die langdurig intensief sporten de immuniteit zou kunnen dalen, waardoor het risico op luchtweginfecties kan vergroten.

De gevoeligheid voor luchtweginfecties is niet alleen afhankelijk van de immuniteit, maar ook van andere factoren, zoals stress, slaap, voeding en vooral blootstelling aan ziekteverwekkers.

Er zijn weinig degelijke studies die het effect nagaan van matige inspanning op verkoudheden (ook veroorzaakt door coronavirussen). Sommige tonen geen effect, sommige een matig effect tussen 20 en 30 procent en een enkele studie nog meer (30 à 50 procent). Of deze daling een gevolg is van een betere weerstand of van een betere levenshygiëne is moeilijk aan te tonen.

Het al dan niet besmet worden door een virus hangt meer af van hygiënische omstandigheden: handen wassen en afstand houden beschermen beter tegen een mogelijke besmetting dan bewegen. De ernst van het ziekteverloop na een besmetting kan wel bepaald worden door de algemene gezondheid van het slachtoffer. Mensen die bewegen, en meestal niet roken en niet zwaarlijvig zijn, lopen door hun globale levenshouding veel minder risico op ernstige gezondheidsproblemen dan anderen. Het zal echter zeer moeilijk zijn om een onderscheid te maken tussen het effect van immuniteit en van gezonde eet- en leefgewoonten op het uitblijven van gezondheidsproblemen.

Een bijkomend probleem is dat bij een coronavirusinfectie orgaanfalen kan optreden door de werking van een overijverig immuunsysteem, en niet rechtsreeks door de infectie zelf. Het is onduidelijk hoe een betere weerstand bij mensen die bewegen hiermee omgaat. We kunnen op basis van de studies geen conclusies trekken over het effect van sporten op covid-19. Sporten is ongetwijfeld goed om een goede algemene conditie op te bouwen en is waarschijnlijk goed voor je immuunsysteem. Maar de kans om covid-19 op te lopen door simpelweg te bewegen, verkleint waarschijnlijk nauwelijks.

Regelmatig bewegen kan een normale werking van het immuunsysteem ondersteunen en het risico op luchtweginfecties verlagen. De kans dat bewegen een virale luchtweginfectie, zoals een coronavirusinfectie, met een grootteorde van 50 procent zou terugdringen, lijkt overdreven. De meeste studies geven lagere cijfers, rond 25 procent. De immuniteit wordt door tal van andere factoren beïnvloed, zoals gezonde eetgewoonten, niet roken, voldoende slaap, …

Rechtzetting

Deze tekst werd aangepast op 23 juni 2020.

De sportarts die geïnterviewd werd in het artikel voor Sporza.be wenste het volgende recht te zetten:

• Hij vermeldde expliciet dat het op dit moment niet met zekerheid te zeggen is of het effect van sport op virale infecties ook geldt voor SARS-CoV-2, terwijl ons oorspronkelijk artikel dit wel suggereerde.
• De auteur had het over het risico op infectie, niet over het risico op besmetting, zoals gesuggereerd wordt in dit artikel.