De Vlaamse Milieumaatschappij lanceert een app die je informeert over de luchtkwaliteit in je buurt. Vijf vragen over de Belair-app.
1. Hoe werkt het?
De Belair-app geeft je actuele informatie over de luchtkwaliteit op een door jou gekozen locatie. Op zo’n zeventig locaties in Vlaanderen meet de VMM permanent de luchtkwaliteit. Elk uur worden die waarden naar centrale servers gestuurd. Op basis van die gegevens berekenen computermodellen de luchtkwaliteit met een resolutie van 100 x 100 meter. De rekenmodellen houden daarbij rekening met de aanwezigheid van verkeer en industrie, de achtergrondvervuiling in Vlaanderen en meteorologische gegevens zoals wind en temperatuur.
2. Waar kijkt de app naar?
Op basis van de concentraties fijn stof (PM10 en PM2,5, respectievelijk deeltjes kleiner dan 10 en 2,5 micrometer), stikstofdioxide en ozon, krijg je een kleurencode te zien die luchtkwaliteit weerspiegelt. Door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bepaalde veiligheidsdrempels bepalen de kwaliteitsklasse.
'In een drukke, smalle straat kan de app een te positief beeld geven'
3. Zijn de berekeningen accuraat?
‘Het zijn modelberekeningen en geen metingen’, zegt Frans Fierens (VMM). ‘Daar zitten onzekerheden op die groter zijn dan bij metingen, maar ook op metingen zit een foutenmarge. Het VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) heeft de berekeningen naast de 20.000 metingen van het Curieuzeneuzen-project gelegd, en daaruit blijkt dat het model betrouwbaar is.’
De app houdt geen rekening met het zogenoemde street canyon-effect, waarbij vervuilende stoffen zich ophopen tussen hoge gebouwen in smalle straten. ‘Daardoor kan je een te positief beeld krijgen als je je in zo’n straat bevindt’, zegt Fierens. De modellen die de jaargemiddelde luchtkwaliteit meten, houden wél rekening met dat effect. ‘Maar het vergt te veel rekenwerk om dat voor een actuele kaart te doen’, aldus Fierens. Kaarten met jaargemiddelden zijn te raadplegen op de site van de VMM.
'Luchtvervuiling op lange termijn is relevanter voor onze gezondheid dan een momentopname'
4. Wat heb je eraan?
‘Als de luchtkwaliteit slecht is, wordt het smogalarm pas afgekondigd als in heel Vlaanderen de veiligheidsdrempels worden overschreden’, zegt Fierens. ‘Met de app krijg je sneller info over jouw locatie. Je kan op basis daarvan bijvoorbeeld beslissen niet te gaan sporten of je houtkachel niet aan te steken.’
Actuele informatie is handig, maar jaargemiddelden zijn relevanter. ‘Luchtvervuiling op lange termijn heeft een veel grotere impact op onze gezondheid dan vervuiling op korte termijn, zoals tijdens een smogalarm.’
5. Wat kan beter?
‘Op termijn willen we de resolutie van de realtimekaarten verhogen van 100 x 100 meter tot straatniveau’, zegt Fierens. ‘Ook betere informatie over de uitstoot van verkeer op minder drukke wegen, het effect van stilstaan op kruispunten en een gedetailleerder beeld van street canyons zouden de modellen accurater maken.’
