Malariamiddel tegen kanker

Het malariageneesmiddel chloroquine zorgt ervoor dat kankercellen minder groeien, dat ze minder uitzaaien en dat ze beter op chemotherapie reageren.

Chloroquine is een bekend geneesmiddel dat al sinds de Tweede Wereldoorlog gebruikt wordt voor de behandeling van malaria en voor auto-immuunziektes zoals reumatoïde artritis. Dat het medicijn ook de werking van chemotherapie verbetert, was al uit proefdieronderzoek gebleken. Maar de reden daarvoor bleef een raadsel.

Onderzoekers gingen er tot nog toe van uit dat chloroquine de gevoeligheid van kankercellen voor chemotherapie verhoogt door autofagie te blokkeren, het proces dat kankercellen gebruiken om antikankertherapieën te overleven. Met andere woorden: door die autofagie te blokkeren, zou chloroquine de resistentie van kankercellen aan chemotherapie teniet doen. Maar er was weinig in vivo bewijs dat dit de enige manier is waarop chloroquine werkt. Daarom gingen onderzoekers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en van de KU Leuven op zoek naar een verklaring.

In hun onderzoek vonden ze dat chloroquine niet alleen een effect heeft op de groei van de kankercellen, maar ook dat de abnormale bloedvaten in tumoren onder invloed van het middel werden genormaliseerd. Dat zorgt ervoor dat kankercellen minder uitzaaien en dat tumoren beter op chemotherapie reageren. ‘Bloedvatnormalisatie leidt tot een verbeterde doorbloeding van de tumor’, vertelt Peter Carmeliet. ‘Bijgevolg vermindert het aggressieve karakter van de kankercellen en kunnen antikankergeneesmiddelen de kankercellen beter bereiken, waardoor chemotherapie beter werkt.

Daarenboven verhoogt de bloedvatnormalisatie ook de barrièrefunctie van de bloedvaten, wat de toegang van kankercellen tot de bloedcirculatie – het belangrijkste transportsysteem voor uitzaaiing van kankercellen naar andere weefsels – vermindert. Chloroquine kan dus ook de uitzaaiing van kankercellen in de kiem smoren, wat de meest belangrijke therapeutische piste is bij elke tumorbehandeling.’ (ev)

Er werden voorlopig nog geen tests op mensen uitgevoerd. Voor eventuele vragen kunt u terecht op patienteninfo@vib.be