In China en India, en ook in Vietnam, Brazilië, Turkije, Kenia en Egypte neemt de resistentie van bacteriën tegen antibiotica toe. Dat meldt Belgisch epidemioloog Thomas Van Boeckel (ETH Zürich) in het vakblad Science.
De genoemde landen zijn niet toevallig regio’s waar de intensieve veehouderij de voorbije jaren een hoge vlucht heeft genomen. In ontwikkelingslanden worden antibiotica nog massaal preventief of als groeibevorderaar toegediend. Van Boeckel baseerde zich op 900 studies die tussen 2000 en 2018 onderzochten in welke mate bacteriën op dieren en vlees resistent zijn tegen antibiotica.
Hoe is de resistentie in die periode geëvolueerd?
Van Boeckel: 'In runderen zien we geen toename, maar in varkens en kippen is de antibioticaresistentie tussen 2000 en 2018 meer dan verdubbeld. Anders uitgedrukt: in die periode zijn ruim twee keer zoveel middelen om varkens en kippen te behandelen ineffectief geworden.'
Zitten daar ook antibiotica tussen die voor mensen belangrijk zijn?
'We zien de grootste toename in resistentie bij de vaakst gebruikte middelen: tetracyclines, sulfonamiden, quinolonen and penicillines. Die worden ook in de menselijke geneeskunde gebruikt, al hebben we nog enkele alternatieven achter de hand. Die worden enkel in ziekenhuizen toegediend. Al zien we ook tegen die alternatieve middelen al matige tot hoge resistentie. Dat brengt de behandeling van infecties in het gedrang.'
Heeft dit ook gevolgen voor Europa?
'Het is een globaal probleem. Veel Europese landen importeren vlees en zuivelproducten uit landen zoals Brazilië, en zo kunnen resistente bacteriën bij ons belanden. De opmars van resistentie in ontwikkelingslanden en opkomende economieën heeft dus ook voor ons gevolgen.'
Wat kunnen we doen?
'Industrielanden zijn antibiotica veel eerder gaan gebruiken op hun boerderijen. Het is nu onze verantwoordelijkheid om die andere landen te helpen om over te schakelen op duurzamere systemen. Dat kan door financiële steun of door onze expertise te delen. We kunnen er ook voor zorgen dat consumenten het belang van het probleem inzien, zodat ze de markt in de juiste richting sturen.'
