Bij sepsis of bloedvergiftiging dreigt het immuunsysteem de strijd tegen een kwaadaardige ziektekiem te verliezen.
Ons immuunsysteem is er om ons lichaam te beschermen tegen kwalijke virussen en bacteriën, en andere gevaren van buitenaf. Het systeem bestaat uit witte bloedcellen die te hulp snellen als er ergens vreemde indringers zijn gedetecteerd. Doorgaans is zo’n bacteriële of virale infectie lokaal, waarbij de ziektekiemen een orgaan(stelsel) aantasten.
Maar als het immuunsysteem verzwakt is, of de infectiehaard hardnekkig, dan kunnen de ziektekiemen ook in de bloedbaan belanden. Artsen spreken in dat geval van sepsis, of bloedvergiftiging, een aandoening die zo ernstig is dat ze in vele gevallen leidt tot de dood. Jaarlijks worden wereldwijd naar schatting dertig miljoen mensen getroffen door sepsis. Opmerkelijk: bij kinderen is het de doodsoorzaak nummer één.
Om beter te begrijpen hoe ons lichaam de strijd aangaat met bedreigingen van buitenaf, en wat er misloopt bij de ontwikkeling van sepsis, hebben Amerikaanse medici de vroegste fase van de immuunrespons bij muizen onderzocht – zeg maar het eerste antwoord op de detectie van een infectie. Ze focusten daarbij op een specifiek type witte bloedcellen, basofiele granulocyten genaamd, die slechts één procent van de witte bloedcellen bij muizen (en bij mensen) uitmaken.
De granulocyten blijken als eerste bij de infectiehaard te arriveren, zo toonden de onderzoekers aan. Daarbij gaan ze niet alleen de strijd aan (de eerste ontstekingsreactie) maar lossen ze ook signaalstoffen die andere witte bloedcellen verwittigen en het ganse immuunsysteem een tandje hoger doet schakelen.
Volgens de wetenschappers is er een sterk verband tussen een verminderde aanwezigheid van deze granulocyten, en het risico op scepsis. De witte bloedcellen vormen als het ware een voorhoede waarvan de inzet bepalend is voor het verdere verloop van de strijd.
