Normen van mijn tuut?

De campagne ‘Help ze niet naar de tuut’ en nieuwe geluidsnormen moeten gehoorschade tegengaan.

Ik ga op een goede manier om met geluid, wordt mij op www.helpzenietnaardetuut.be verteld. Op basis van een aantal vragen - hoeveel uur per dag luister je met oortjes naar muziek, hoe vaak bezoek je fuiven of concerten, hoe vaak heb je last van fluitende oren... - kan je er je kans op gehoorschade laten inschatten. Een link leidt je naar een webpagina met meer informatie over gehoorschade en hoe die te voorkomen.

Dat is ook de bedoeling van de nieuwe geluidsnormen voor fuiven en concerten die vanaf 1 januari 2013 zullen gelden. Die komen er kort samengevat op neer dat een fuif- of concertorganisator kan kiezen uit drie categorieën, elk met eigen normen en verplichtingen: in categorie 1 mag het geluidsniveau de 85 decibel niet overschreiden, gemeten over een kwartier, in categorie twee is de limiet 95 dB en in categorie 3 100 dB, gemeten gedurende een uur - de regels worden in detail uit de doeken gedaan op www.lne.be/geluidsnormen.

Niet iedereen is even opgezet met de nieuwe normen, onder meer omdat ze vooral voor kleine organisatoren te hoge kosten met zich mee zouden brengen. ‘De praktische kant van de zaak zal men misschien nog eens moeten herbekijken’, zegt audiologe Hannah Keppler van de Universiteit Gent. ‘Maar het is in elk geval positief dat er iets aan het probleem wordt gedaan.’

Compromis
‘Uit onderzoek blijkt dat 85% van de jongeren in Vlaanderen na het uitgaan last heeft van oorsuizen, een teken van overbelasting van het gehoor met kans op blijvende schade (zie kader ‘Intussen in uw oren’)’, zegt gehoorspecialist Paul Vandeheyning van de Universiteit Antwerpen. Het is echter niet zo dat iedereen vanaf volgend jaar zonder risico een concert- of fuifzaal kan binnenstappen. ‘Ook bij 100 of 95 dB is er nog risico op gehoorschade’, zegt Keppler. ‘Maar aan de andere kant, mag ook het plezier niet in het gedrang komen (zie kader ‘Lekker luid’). Ik denk dat de huidige regels een goed compromis zijn.’

Het risico op gehoorschade wordt niet alleen bepaald door het volume, maar ook door de blootstellingsduur. ‘Een blootstelling aan 75 dB gedurende 8 uur geldt als veilig’, vertelt Keppler. ‘Per 3 dB die erbij komt, moet de blootstellingsduur worden gehalveerd. Naar 78 dB kan je dus 4 uur zonder risico luisteren, naar 82 dB 2 uur, enz. Ook met de nieuwe normen, kan je je oren dus het best beschermen.’
‘100 dB is in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd helemaal niet zo weinig’, vertelt Vandeheyning. ‘Omdat het gaat om een uurgemiddelde: pieken tot 120 dB zijn daarbij nog steeds mogelijk.’



Niet voor watjes
Wie als organisator voor de maximale norm van 100 dB kiest, moet ook gratis oordopjes ter beschikking stellen. ‘Maar ik vrees dat niemand zal toezien op de kwaliteit van die dopjes en dat velen er zich bijgevolg makkelijk van af zullen maken’, zegt Keppler. ‘Niet alle dopjes beschermen namelijk even goed.’
‘Uiteraard zijn op maat gemaakte dopjes, waarvan is gecontroleerd dat ze goed aansluiten, de best optie’, zegt Vandeheyning. ‘Anderzijds zorgt een wegwerpdopje dat ‘maar’ 6 dB dempt er nog altijd voor dat je vier keer langer aan een bepaald geluidsniveau mag worden blootgesteld.’

Het is wel de vraag in hoeverre mensen die dopjes ook effectief zullen gebruiken. ‘Uit ons onderzoek bleek dat slechts 50 procent dat doet, en dat slechts 20 procent ze permanent in de oren stopt, zoals het hoort. Op dat vlak kan extra sensibilisering echt geen kwaad. Oorsuizen na het uitgaan wordt nog te veel normaal gevonden, maar wie er geregeld last van heeft, krijgt vroeg of laat – meestal vroeg – de rekening gepresenteerd. Gehoorbescherming moet veranderen van iets voor watjes in iets dat cool is. Maar je ziet al dat de aversie afneemt, en dat is een goede zaak.’