Tegen 2050 zullen we defecte organen in ons lichaam vervangen door in het lab gekweekte weefsels. ‘Organoïden produceren wordt een industrieel proces als een ander.’
'Humice are coming', voorspelde Nature eind vorig jaar. Volgens het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift zouden humice, een samentrekking van humanized mice (vermenselijkte muizen), hun grote doorbraak kennen en een van de hoogtepunten van het wetenschapsjaar 2020 vormen.
De Japanse stamcelonderzoeker Hiromitsu Nakauchi, die teams leidt aan de universiteiten van Tokio en Stanford, had net daarvoor aangekondigd dat hij menselijke stamcellen wilde injecteren in muizen- of rattenembryo’s en zo hybride embryo’s maken. Vervolgens zou hij die humane muizenembryo’s transplanteren naar surrogaatdieren, zoals varkens, om verder te groeien. Sinds maart vorig jaar is dat wettelijk toegelaten in Japan.
Uiteindelijk wil Nakauchi organen van vooral menselijke oorsprong kweken in (grote) dieren. Die zouden chirurgen dan kunnen transplanteren naar patiënten ter vervanging van een slecht of niet meer functionerend orgaan.
‘Door hun immuunsysteem als het ware te versleutelen, humaniseren we dieren’, stelt reumatoloog Frank Luyten (KU Leuven). ‘Het systeem werkt ruwweg als volgt: je injecteert of implanteert menselijke stamcellen of embryonale weefsels bij muizen of ratten. Hun immuunsysteem wordt gedeeltelijk geneutraliseerd. Daardoor valt het die menselijke cellen niet onmiddellijk aan.’
‘Binnen de juiste context kun je dan hybride weefsels aanmaken bij een muis of rat, of zelfs weefsels van volledig menselijke oorsprong. Een vergelijkbare aanpak is mogelijk bij grotere dieren als varkens of schapen, om dan te komen tot organen van menselijke proporties.’
Voor een leek komen Nakauchi’s experimenten heel dicht bij het creëren van een monster van Frankenstein, maar dan in het echt. Een deskundige als Luyten heeft bewondering voor de wetenschap erachter, maar heeft evengoed bedenkingen. ‘Ik zou me daar niet comfortabel bij voelen. Theoretisch kan het allemaal, en het lijkt een waardevolle piste om te verkennen. Maar laten we toch even afwachten, want er zijn verschillende obstakels aan verbonden.’
Hoe veilig zijn de in het lab gekweekte weefsels? En is het mogelijk om ze op industriële schaal te produceren? Je lees het hele artikel nu in Eos magazine, te koop op tijdschriftenwinkel.be.
