Slapende bacterie veroorzaakt infecties

Antibiotica werken alleen tegen actieve bacteriën, ontdekten KU Leuven-onderzoekers. Slapende bacteriën overleven.

Het aantal chronische infecties blijft wereldwijd groeien. Dat komt onder andere omdat sommige bacteriële infecties na een schijnbaar succesvolle antibioticakuur weer opflakkeren. Maar waarom gebeurt dat?

In de jaren 1940 al ontdekten biologen dat antibiotica alleen werkzaam zijn tegen actieve cellen. Persistorcellen – dat zijn slapende cellen – zijn weinig actief en overleven zo de antibioticumkuur. En zodra het gevaar geweken is, ontwaken ze en laten ze de infectie weer oplaaien. Het belang van die ontdekking zagen wetenschappers jarenlang over het hoofd.

Door de modelbacterie Escherichia coli en de ziekenhuisbacterie Pseudomonas aeruginosa te bestuderen, achterhaalden onderzoekers van de KU Leuven hoe het moleculaire mechanisme werkt dat aan de basis ligt van de persistorcellen. Ze ontdekten dat een klein eiwit (Obg genoemd), dat bij alle bacteriën voorkomt, daarbij een belangrijke rol speelt.

Zodra een cel een bepaalde concentratie van dat eiwit bevat, ontstaan er kleine poriën in het membraan rond de cel. Waarop de energievoorziening stopt en de cel in slaap valt. Ongeveer een op tienduizend bacteriën (0,01%) bevindt zich in die slapende toestand.

De ontrafeling van dit mechanisme maakt nieuwe behandelingen mogelijk die persistorcellen bestrijden en chronische infecties beter  behandelen. De onderzoeksresultaten verschenen in het vakblad Molecular Cell. (ev)