De maatregelen die we het voorbije jaar moesten volgen, vertonen gelijkenissen met de dwanghandelingen van patiënten met smetvrees. Dreigt de crisis nieuwe slachtoffers te maken?
Mondmaskers dragen, handen wassen, winkelkarren ontsmetten: meer dan ooit is de samenleving gericht op hygiëne. Die maatregelen verschillen niet zoveel van de neurotische handelingen die patiënten met smetvrees uitvoeren. Daarom menen sommige experts dat de coronacrisis een behoorlijk aantal nieuwe gevallen van smetvrees kan veroorzaken.
‘Het gebeurt wel vaker dat een stoornis getriggerd wordt door bijzondere omstandigheden’, zegt Menno Oosterhoff, een psychiater die zelf een dwangstoornis heeft. ‘Er moet dan wel al een zekere vatbaarheid aanwezig zijn. Je krijgt geen dwangneurose als je daar niet gevoelig voor bent.’
De hamvraag is dan wie zoal vatbaar is. ‘Obsessief-compulsieve stoornissen zoals smetvrees komen heel vaak samen voor met neuropsychiatrische aandoeningen, waaronder autisme en schizofrenie’, zegt psychiater Chris Bervoets (UZ Leuven). Ook mensen met een extreme vorm van perfectionisme kunnen een verhoogd risico lopen.
‘Als je huisgenoten aangeven dat je te ver gaat in het volgen van de coronamaatregelen, dan is dat wellicht ook zo’
Voor zulke personen is het niet altijd makkelijk om zelf de grens te trekken tussen wat normaal gedrag is en wat niet. ‘Vaak is je omgeving een goede graadmeter’, zegt Oosterhoff. ‘Als je huisgenoten aangeven dat je te ver gaat in het volgen van de coronamaatregelen, dan is dat wellicht ook zo.’ Bervoets vult aan: ‘Als weerstand bieden tegen je gedachten en handelingen niets meer uithaalt, moet je hulp zoeken.’
Hoe reageren patiënten die al smetvrees hadden op de coronacrisis? ‘We vreesden vooraf dat hun symptomen zouden toenemen’, zegt Bervoets. ‘Maar na tests stelden we bij geen enkele van onze patiënten een stijging van symptomen vast. Sommige patiënten gaven aan dat ze zich nu eindelijk erkend voelden.’
Het hele artikel lees je in de nieuwe Eos, vanaf donderdag 18 maart in de winkel en te bestellen in onze online tijdschriftenwinkel.
