Valse knieoperatie blijkt even effectief als echte

Een operatie ter behandeling van een gescheurde meniscus is mogelijk een overbodige ingreep. Oefening en rehabilitatie volstaan. Dat blijkt uit een onderzoek aan de universiteit van Helsinki.

Op de kataraktoperatie na is een operatie aan de meniscus momenteel de meest uitgevoerde heelkundige ingreep. De meniscus is een klein schijfje kraakbeen dat de knie beschermt en verstevigt en is zo goed als niet doorbloed, wat in geval van schade een spontane genezing meestal onmogelijk maakt. Door middel van een kijkoperatie maakt de chirurg dan gewoonlijk een klein sneetje in de knie, waarbij vervolgens het beschadigd stukje van de meniscus wordt verwijderd. Deze ingreep zou pijn en andere klachten doen afnemen.

In een onderzoek werden 146 patiënten met een door ouderdom beschadigde meniscus willekeurig ingedeeld in twee groepen. De ene groep zou een klassieke meniscusoperatie krijgen, de andere groep moest een placebobehandeling ondergaan. Bij deze 'operatie' werd de knie met hetzelfde materiaal en dezelfde bewegingen doordrongen, waardoor de patiënten de indruk kregen echt geopereerd te zijn. Het enige verschil is dat het beschadigde stukje weefsel in hun geval niet werd weggesneden. De patiënten zelf, de revalidatieartsen en de onderzoekers wisten niet welke patiënten in welke groep zaten.

Een jaar na de operatie bleken in beide groepen zo goed als iedereen verbetering te ervaren. 93% van de patiënten die de echte operatie ondergingen zeiden dat ze dezelfde behandeling opnieuw gekozen zouden hebben, net als 96% van de placebopatiënten. Een operatie heeft met andere woorden geen beter effect dan helemaal geen operatie.

Volgens onderzoeker Sihvonen bestaat de beste behandeling dan ook uit niets anders dan oefening en rehabilitatie. Dit zou zowel het gemak van de patiënt als het totale kostenplaatje ten goede moeten komen. Het onderzoek werd gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. (at)